Polscy przedsiębiorcy już od 1 stycznia 2019 roku będą mogli liczyć na znaczące zmiany w przepisach, które z założenia mają przyczynić się do uproszczenia i tym samym ułatwienia prowadzenia działalności gospodarczej.
Jedne z najważniejszych nowelizacji, które obejmą również sektor MSP, dotyczą m.in.: możliwości zaliczania do kosztów uzyskania przychodu wydatków wynikających z zatrudnienia małżonka i dzieci w prowadzonym przez podatnika przedsiębiorstwie; zwiększenia poziomu kosztów związanych z eksploatacją samochodu do 75 proc. względem zapowiadanych wcześniej 50 proc. oraz podwyższenia limitu amortyzacji dla aut osobowych; podniesienia – z 1,2 mln euro do 2 mln euro – progu przychodów uprawniającego do uzyskania statusu „małego podatnika”.
Niemal równolegle z publikacją projektu ustawy budżetowej, która z założenia ma wprowadzić dodatkowe przywileje dla przedsiębiorców, ukazał się również rządowy projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym oraz projekt nowelizacji ustaw o PIT i CIT, wnioskowany przez Ministerstwo Finansów. W mojej ocenie każdy ze wspomnianych projektów stanowi bez wątpienia zapowiedź nie tylko wsparcia przedsiębiorców w zakresie podejmowania inicjatyw biznesowych, ale również ułatwienia w prowadzeniu firmy na poziomie podatkowym, księgowym, finansowym i urzędowym. Planowane zmiany mogą bowiem pozytywnie oddziaływać na rozwój małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce, którym najtrudniej jest – ze względu na oczywiste ograniczenia kadrowe, finansowe i organizacyjne – funkcjonować w gąszczu przepisów, które co do zasady bardziej zniechęcają niż aktywizują do zakładania i prowadzenia własnej firmy.
Wynagrodzenie małżonka i małoletnich dzieci pełnoprawnym kosztem przedsiębiorcy
Jedną z najważniejszych zmian, która będzie obowiązywać już od 1 stycznia 2019 roku jest możliwość uwzględnienia wynagrodzenia małżonka i małoletnich dzieci, zatrudnionych przez przedsiębiorcę w swojej firmie, w kosztach uzyskania przychodu. Projekt ustawy rządowej złożonej do Sejmu utrzymuje jednocześnie zakaz zaliczania do tychże kosztów: pracy własnej przedsiębiorcy oraz członków jego rodziny, ale właśnie z wyłączeniem żony, męża oraz niepełnoletniego dziecka, których zatrudnienie będzie regulowane w kontekście kosztów na takich samych zasadach, jakie obowiązują przy zatrudnianiu osób spoza rodziny. Jest to szczególnie istotne w przypadku tzw. firm rodzinnych, dla których dotychczasowe regulacje rodziły znaczące, żeby nie powiedzieć – krzywdzące, konsekwencje finansowe.
Eksploatacja auta prywatnofirmowego z 75 proc. progiem kosztowym przy podwojeniu limitu amortyzacji przy zakupie samochodu
Z początkiem 2019 roku przedsiębiorcy korzystający z aut firmowych mogą liczyć na to, że wydatki związane z eksploatacją samochodu w celach służbowo-prywatnych, tj. koszt paliwa, serwisowania i napraw czy zakupu części zamiennych, itp., będą stanowiły koszt na poziomie 75 proc. kwoty netto widniejącej na fakturze zakupowej, a nie jak wcześniej zapowiadało Ministerstwo Finansów – tylko 50 proc. Jednocześnie, niezmiennie 100 proc. wydatków eksploatacyjnych będzie kosztem przedsiębiorstwa w przypadku aut użytkowanych wyłącznie w celach służbowych, rozliczanych w tym przypadku w oparciu o szczegółową ewidencję przebiegu. Należy jednocześnie pamiętać, że w przypadku podatku VAT odliczeniu – dla samochodów użytkowanych w celach służbowo-prywatnych – będzie podlegać jedynie 50 proc. kwoty podatku wskazanej na fakturze. Istotne jest również to, że ograniczenie w odliczeniu wspomnianych wydatków dotyczy tylko tych przedsiębiorców, którzy nie złożą do Urzędu Skarbowego odpowiedniego oświadczenia, dotyczącego wykorzystywania auta wyłącznie do celów prowadzonej działalności gospodarczej, a tym samym nie zdecydują się na prowadzenie szczegółowej ewidencji przebiegu pojazdu. Zmiany zostały wprowadzone w ramach uchwalonych już nowelizacji w ustawach o PIT i CIT.
Równocześnie od 1 stycznia 2019 limit amortyzacji dla firmowych aut wzrośnie niemal dwukrotnie. Aktualnie przedsiębiorca może zaliczyć do kosztów prowadzonej działalności pełne odpisy amortyzacyjne jedynie w odniesieniu do samochodów osobowych, których wartość nie przekracza 20 tys. euro (ok. 86 tys. zł). Przy autach wycenianych powyżej tej kwoty, odpisy stosowane są tylko do wspomnianego progu, a pozostała część nie podlega amortyzacji. Projekt nowelizacji ustaw o PIT i CIT, przedstawiony przez Ministerstwo Finansów, zakłada jednak niemal dwukrotne zwiększenie od 1 stycznia 2019 roku limitu amortyzacji – z ok. 86 tys. zł do niemal 150 tys. zł dla pojazdów spalinowych i hybrydowych oraz do 225 tys. zł dla pojazdów elektrycznych, co powinno ucieszyć przedsiębiorców. Mimo jednoczesnych korzyści i ograniczeń dla przedsiębiorców, związanych z rozliczeniem w kosztach zakupionego auta, można przyjąć, że na podwyższonym limicie amortyzacji skorzysta znacząca liczba właścicieli firm, zwłaszcza z sektora MSP, których wartość samochodów z reguły nie przekracza kwoty 150 tys. zł. W opinii ekspertów Aforti Collections korzyści podatkowe w ich przypadku będą większe niż potencjalne straty, które dotkną grupę przedsiębiorców kupujących auta w leasingu operacyjnym, przekraczającym wspomnianą kwotę.
Mniej biurokracji, krótsze terminy, łatwiej o status ‘małego podatnika’
Nowelizacja kluczowych dla przedsiębiorców ustaw, wprowadza także kolejne udogodnienia na poziomie organizacyjno-księgowym. Projekt rządowej ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym przewiduje chociażby – w ramach zmian w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne – zniesienie obowiązku prowadzenia karty przychodów, ewidencji wyposażenia czy ewidencji zatrudnienia. To znacząco zminimalizuje koszty i czas przeznaczany każdego miesiąca przez przedsiębiorców na działania techniczno-organizacyjne, pozwalając im skupić się na prowadzeniu biznesu.
Nie sposób pominąć również planowanych zmian w ustawie o podatku od towarów i usług, przewidujących m.in. skrócenie – ze 150 do 90 dni – terminu umożliwiającego wierzycielowi zastosowanie przepisów regulujących „ulgę na złe długi”. Analogiczne zmiany dotyczą obowiązku po stronie dłużnika. Zmiana ta niesie za sobą pozytywne konsekwencje dla wierzycieli, wprowadzając mechanizm motywujący dłużników do wcześniejszej spłaty. Jednocześnie, mimo tego, że w projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw nie ma wskazania dotyczącego zmiany stawki podatku CIT dla ‘małego podatnika’ z 15 proc. na 9 proc. – to projekt ten wprowadza podwyższenie progu przychodów uprawniającego do uzyskania statusu ‘małego podatnika’ z 1,2 mln euro do 2 mln euro. Zmiana ta poszerzy krąg spółek, które będą mogły skorzystać z uproszczonej formy sporządzania sprawozdań finansowych.
Zmiana przepisów sposobem na sukces mikro i makrogospodarczy?
Bez wątpienia rzeczywistość gospodarcza, fiskalna i podatkowa przedsiębiorcy po 1 stycznia 2019 może ulec znaczącej i finalnie zapewne pozytywnej zmianie, choć jednocześnie nie na tyle spektakularnej, by prowadzenie działalności gospodarczej stało się tak sprzyjające rozwojowi przedsiębiorczości. Niemniej zapowiadane nowelizacje niosą pozytywny wydźwięk gospodarczy, dając polskim przedsiębiorcom nadzieję na poprawienie ich dotychczasowej sytuacji. Tym samym, należy zgodzić się z uzasadnieniem pierwszego ze wspomnianych projektów, w którym czytamy między innymi, że „podejmowanie tego rodzaju działań legislacyjnych, (…) może wpłynąć na uwolnienie przedsiębiorczości. Uproszczenie regulacji i procedur odciąża przedsiębiorstwa i ich pracowników od wykonywania niektórych zbędnych formalności administracyjnych, w efekcie zwiększa skuteczność gospodarowania posiadanymi zasobami i koncentrację na podstawowej działalności przedsiębiorcy. Dla gospodarki oznacza to wzmocnienie konkurencyjności i jej efektywności, co wpływa także pozytywnie na wzrost PKB.
Agnieszka Baran-Płomińska – prezes Zarządu Aforti Collections / Grupa AFORTI