Współpraca między największymi dziś zachodnimi sojusznikami, czyli USA i Izraelem, o czym mało kto pamięta, rozpoczęła się w zasadzie na długo przed uzyskaniem przez osadników w Palestynie statusu pełnoprawnego państwa. Kiedy już jednak doszło do ogłoszenia państwowości Izraela w roku 1948, to jako pierwsze na świecie uznały ten fakt Stany Zjednoczone Ameryki Północnej. I od razu rozpoczęły wspieranie rozwoju siły militarnej swego przyszłego „lotniskowca na Bliskim Wschodzie”.
Sławomir M. Kozak
Mało kto wie, że przed tzw. wojną sześciodniową, w 1967 r., amerykańscy piloci dokonywali zwiadu lotniczego na rzecz późniejszego zwycięzcy, który w jej wyniku znacznie powiększył swój stan posiadania. Kooperacja nie ograniczyła się jednak do sfery stricte militarnej.
Fundacja BIRD: wsparcie dla przemysłu i innowacji
W roku 1974 zainicjowano poważną współpracę naukowo-techniczną. I już w 1977 r. oba kraje powołały do życia fundację BIRD, której nazwa jest akronimem od Binational Industrial Research and Development. Zajmuje się ona bilateralnymi badaniami nad przemysłem i jego rozwojem. Jak reklamuje się na oficjalnej stronie1, misją fundacji jest stymulowanie, promowanie i wspieranie przemysłowych badań oraz rozwoju przynoszących obopólne korzyści Stanom Zjednoczonym i Izraelowi. Fundacja BIRD została założona w celu generowania wzajemnie korzystnej współpracy między firmami amerykańskimi i izraelskimi, w tym start-upami i organizacjami o ugruntowanej pozycji. BIRD zapewnia zarówno wsparcie w zakresie kojarzenia firm amerykańskich i izraelskich, jak i finansowanie pokrywające do 50 proc. kosztów rozwoju projektu, do 1 mln dol. na projekt (a w przypadku rzadkich, wyjątkowych projektów – do 1,5 mln dol.). Fundacja nie angażuje się kapitałowo w spółki.
Zakres działalności BIRD obejmuje rolnictwo, komunikację, technologie budowlane, elektronikę, elektrooptykę, nauki przyrodnicze, oprogramowanie, bezpieczeństwo wewnętrzne, energię odnawialną i alternatywną oraz inne sektory technologiczne. BIRD wspiera ok. 30 projektów rocznie. Łączna sprzedaż produktów opracowanych w ramach projektów BIRD przekroczyła 10 mld dol. przy zaangażowaniu fundacji w wysokości blisko 400 mln dol.
Ponad 1,1 tys. projektów
Od momentu powstania w 1977 r. BIRD zatwierdził ponad 1,1 tys. projektów z wiodącymi firmami w USA, np.: ADM, American Red Cross, Applied Materials, Avaya, Bayer Pharmaceutical, Becton Dickinson, Bio-Rad Laboratories, Eastman Kodak, General Dynamics, General Electric, Guidant, IBM, J&J, KLA- Tencor, Molex, Motorola, Procter & Gamble, SanDisk, Spansion, Telcordia, Texas Instruments, Tyco i wieloma innymi.
Każda para firm, jedna z Izraela, a druga z USA, może złożyć wspólny wniosek, o ile jest w stanie wykazać obustronne możliwości i infrastrukturę niezbędne do zdefiniowania, opracowania, produkcji, sprzedaży i wspierania innowacyjnego produktu. Kluczowym kryterium jest to, że każdy podmiot korporacyjny musi być w stanie przeprowadzić swoją część wdrożenia, rozwoju i późniejszej sprzedaży. Ich gotowość do udziału w ryzyku finansowym związanym z rozwojem produktu, jak również w zyskach finansowych z komercjalizacji, są również kluczowymi czynnikami w ocenie BIRD.
Fundacja BIRD oferuje warunkowe dotacje na wspólne projekty rozwojowe na zasadzie podziału ryzyka. Finansuje do 50 proc. wydatków badawczo-rozwojowych każdej firmy związanych ze wspólnym projektem, do 1 mln dol. na projekt. Spłaty są należne, jeśli przychody komercyjne są generowane jako bezpośredni rezultat projektu. Istnieją też tzw. projekty pełnoskalowe. Projekt pełnoskalowy definiuje się jako taki, w którym całkowity koszt rozwoju dla obu firm (do momentu osiągnięcia gotowości komercyjnej) wynosi co najmniej 400 tys. dol. Udział BIRD w kosztach wynosi do 50 proc. całkowitych kosztów takich projektów. Decyzje o zatwierdzeniu lub odrzuceniu propozycji finansowania projektów na pełną skalę są podejmowane przez Radę Gubernatorów BIRD. Pierwsze spotkanie rady w tym roku, które miało miejsce 2 lipca w Waszyngtonie, zaowocowało przyznaniem ponad 6,5 mln dol. sześciu kolejnym projektom amerykańsko-izraelskim. Oprócz dotacji z BIRD projekty te uzyskają dodatkowo finansowanie z sektora prywatnego, zwiększając łączną kwotę inwestycji do 16 mln dol. Firmy amerykańskie, choć w większości wywodzące się z Kalifornii, rozsiane są po całych Stanach Zjednoczonych i, przykładowo, tegoroczni laureaci mają swe wytwórnie w Rochester (stan Nowy Jork), Lisle (Illinois), Portland (Oregon), Bostonie (Massachusetts), Charleston (Karolina Południowa) i Los Angeles (Kalifornia). Następne firmy zostaną wyłonione na kolejnym spotkaniu, które odbędzie się w grudniu br. Zgłoszone projekty są weryfikowane zarówno przez pracowników BIRD, jak i ekspertów wyznaczonych przez Narodowy Instytut Standardów i Technologii (NIST)2 Departamentu Handlu USA oraz Izraelski Urząd ds. Innowacji3.
Kolejne projekty w drodze
Podczas podsumowania lipcowego wydarzenia wicedyrektor NIST Mojdeh Bahar4 powiedziała, że wpływ Fundacji BIRD nie jest mierzony wyłącznie w zasobach finansowych, które zapewnia, ale w partnerstwach, które fundacja pomaga wspierać. – Jestem dumna z ciężkiej pracy, jaką zespół Fundacji BIRD włożył w połączenie tych firm. Projekty zatwierdzone w tym cyklu nagród koncentrują się na zaawansowanych technologiach o dużym znaczeniu komercyjnym”
Dyrektor wykonawczy fundacji Jaron Lotan5 dodał z kolei, że w tak trudnych czasach, zarówno w Izraelu, jak i na całym świecie, zatwierdzenie tych sześciu innowacyjnych projektów podkreśla prężność i kreatywność naszych wspólnych wysiłków. – Fundacja BIRD pozostaje zaangażowana we wspieranie przełomowych partnerstw amerykańsko-izraelskich, które zaspokajają krytyczne potrzeby i napędzają postęp technologiczny. Jesteśmy dumni, że możemy wspierać inicjatywy, które wzmacniają nasze branże i przyczyniają się do jaśniejszej, bardziej zrównoważonej przyszłości.
Fundacja BIRD ma swoje działy dedykowane konkretnym przedsięwzięciom, co pozwala unaocznić nie tylko ogrom wszechstronnego zaangażowania naukowo-badawczego i później produkcyjnego, ale też skalę perspektywicznego widzenia świata i stojących przed nim wyzwań.
Oczywiście, dla samych firm najistotniejszy wydaje się być dział o nazwie BIRD Grants, który przydziela środki dla wszystkich sektorów przemysłu wysoko rozwiniętych technologii, ale znaczącą rolę dla fundacji stanowią działy ukierunkowane na konkretne zagadnienia, jak BIRD Energy, wspierający współpracę w zakresie energii odnawialnej i efektywności energetycznej czy BIRD Cyber, promujący kooperację na polu cyberbezpieczeństwa i technologii zwiększających odporność infrastruktur krytycznych. Ważne miejsce w fundacji zajmuje BIRD HLS, który zajmuje się rozwojem zaawansowanych technologii dla potrzeb bezpieczeństwa wewnętrznego USA i Izraela. Działa na mocy umowy o współpracy naukowo-technicznej, jaką podpisały w tym zakresie Departament Bezpieczeństwa Krajowego USA6 i Ministerstwo Bezpieczeństwa Wewnętrznego Izraela7.
Pomimo poważnego zaangażowania izraelskiego na co najmniej dwóch oficjalnych frontach wojennych i amerykańskich wyborów prezydenckich, BIRD nie zwalnia tempa. Mało tego – już nazajutrz po nich (6-7 listopada br.) w jednym z hoteli kalifornijskiego Santa Clara odbędzie się szczyt THRIVE (ang. rozwój) Global Impact Summit8.
Wypada tylko pozazdrościć naszym, bądź co bądź, najważniejszym sojusznikom, nie tylko możliwości ekonomicznych niezbędnych dla uruchamiania i rozkwitu tego typu przedsięwzięć, ale też ich dalekowzroczności i rozmachu. Łza się w oku kręci, gdy spojrzymy na obecną pozycję naszych placówek naukowych lub, co gorsza, przypomnimy sobie wstydliwie przemilczane dziś, bo pochodzące z okresu jakże słusznie minionego, budowane także pół wieku temu, liczne polskie ośrodki badawczo-rozwojowe, po których ślad zaginął.
2https://pl.wikipedia.org/wiki/National_Institute_of_Standards_and_Technology
3https://innovationisrael.org.il/en/the-israel-innovation-authority/
4https://en.wikipedia.org/wiki/Mojdeh_Bahar
5https://www.calcalistech.com/ctechnews/article/r1lnnpeoo
6https://pl.wikipedia.org/wiki/Departament_Bezpieczeństwa_Krajowego_Stanów_Zjednoczonych
7https://pl.wikipedia.org/wiki/Ministerstwo_Bezpieczeństwa_Wewnętrznego
8https://www.facebook.com/photo.php?fbid=948841610621963&set=a.480382967467832&type=3&ref=embed_page