Dla kogo tak naprawdę były i są tworzone programy studiów MBA? Udzielenie odpowiedzi na tak postawione pytanie wymagałoby przeprowadzenia szczegółowego badania ponad stuletniego okresu ewolucji samej koncepcji kształcenia menedżerskiego.
Jak podkreślają znawcy problemu, geneza samych kursów menedżerskich sięga bowiem początków XIX w. Chociaż kształcenie menadżerskie na poziomie master jako pierwsza zaoferowała otwarta już w 1900 r. Tuck School of Business w Dartmouth, to program kształcenia z nazwą MBA opracowano nieco później, bo w 1908 r. w Graduate School of Business Administration (GSBA) z Harvard University. Od 1950 r. rozpoczął się okres rozpowszechniania programu poza granice USA*.
Wynik zapotrzebowania na kadrę kierowniczą
Stymulatorem uruchomienia i rozwoju w USA studiów MBA było zgłaszane na początku XX w. przez amerykański przemysł zapotrzebowanie na kadrę kierowniczą, która poza wiedzą ekonomiczną i techniczną będzie umiała skutecznie zarządzać coraz bardziej złożonymi przedsiębiorstwami przemysłowymi i coraz bardziej wymagającą załogą. W odpowiedzi na to zapotrzebowanie stworzono studia, które charakteryzowały się wykorzystaniem odmiennych technik kształcenia, pozwalających na połączenie teorii i praktyki. I właśnie to powiązanie stanowiło i stanowi również obecnie zasadniczą wartość studiów MBA.
MBA w Polsce
W 1989 r. program MBA realizowany najczęściej w ramach studiów podyplomowych trafił do Polski. Ewolucja kształcenia w ramach MBA w naszym kraju trwa zatem już ponad 30 lat. W okresie tym wyraźnie zmieniało się podejście jednakowo do budowy samych programów czy narzędzi wykorzystywanych w procesie kształcenia. Pod wpływem zmian społeczno-gospodarczych zmieniła się również charakterystyka sylwetki osób zainteresowanych studiowaniem czy wreszcie samego studenta. Niezmienny pozostaje jednak praktyczny charakter studiów.
Wymiana opinii i doświadczeń
W przypadku prowadzonych na Uniwersytecie Ekonomicznym w Katowicach studiów Master of Business Administration in Corporate Governance + Master of Corporate Governance podstawowym elementem zajęć są debaty, które pozwalają na wymianę opinii i doświadczeń. Dzięki nim, poza wiedzą przekazywaną przez prowadzących zajęcia praktyków sami studenci stają się niezwykle cennym źródłem informacji na temat rozwiązań, zastosowań i problemów związanych z wdrożeniem określonej techniki zarządzania. Uczestnicy studiów i ich zawodowy dorobek stanowią zatem niezwykle istotny potencjał zwiększający wartość studiów. Trzeba przy tym podkreślić, że zgodnie z przyjętymi zasadami rekrutacji studenci, rozpoczynając studia na kierunku MBA in CG, muszą wykazać się odpowiednimi kwalifikacjami i doświadczeniem zawodowym.
Odpowiadając na pytanie dla kogo opracowany został program naszych studiów, wskazać należy ich podstawowy cel, którym jest przygotowanie studentów do pełnienia najwyższych funkcji w organach spółek. Opracowanie charakterystki docelowej sylwetki absolwenta – obecnego bądź przyszłego członka zarządu bądź rady nadzorczej, pozwoliło nam na odpowiednie wyprofilowanie programu. Przy czym, co należy wyraźnie podkreślić, obejmuje on wszystkie elementy tzw. podstawowego MBA.
Jestem przekonana, że obecnie w dobie dynamicznego rozwoju zasad, koncepcji i problematyki związanej z procesem zarządzania takie systematyczne podejście i wyprofilowanie jest niezbędne dla zapewnienia słuchaczom komfortu studiowania. Wpływa on bowiem na efektywność przyswojenia wiedzy i w konsekwencji na widoczne zadowolenie studentów z udziału w naszym programie.
* Dariusz Grala, Rozwój studiów MBA w Polsce w latach 1989–2016. Początki i ewolucja kształcenia na potrzeby praktyki gospodarczej Instytut Kliometrii i Badań nad Transformacją w Poznaniu [w]: Edukacja a gospodarka i społeczeństwo na ziemiach polskich w ujęciu historycznym, red. T. Głowiński, Wrocław 2019.
Dr Katarzyna Olejko, MBA
Kierownik Studiów Podyplomowych Master of Corporate Governance
Master of Business Administration in Corporate Governance Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach