W 2024 r. Polska odnotowała najwyższą w historii liczbę niewypłacalności przedsiębiorstw. Zgodnie z danymi opublikowanymi przez Coface aż 5576 firm ogłosiło niewypłacalność, co stanowi wzrost o 19 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim. Sektory budowlany i transportowy były najbardziej dotknięte tym zjawiskiem.
Wojciech Węgrzyński, wspólnik, Trenda Group
Wyzwania branżowe
Zgodnie z raportem Allianz Trade z października 2024 r. Polska doświadczyła piątego z rzędu roku wzrostu liczby niewypłacalności, osiągając wzrost o 381 proc. w porównaniu z 2019 r., co jest najwyższym wskaźnikiem na świecie. Prognozy na 2025 r. wskazują na możliwy spadek liczby niewypłacalności o 11 proc. r/r, jednak wyzwania dla polskich przedsiębiorstw pozostaną znaczące. Allianz Trade podkreśla, że mimo spodziewanej poprawy wzrost gospodarczy w Polsce może pozostać poniżej trendu sprzed pandemii. Strukturalne słabości, takie jak niska rentowność, szczególnie w sektorze MŚP, nadal będą wpływać na rynek.
Wnioski
Rekordowa liczba niewypłacalności w 2024 r. jest efektem nakładających się czynników, takich jak wysokie koszty prowadzenia działalności, presja płacowa oraz trudności w dostosowaniu się do dynamicznie zmieniających się warunków rynkowych.
Budownictwo: branża ta zmaga się z wyraźnym spadkiem inwestycji w budownictwo kubaturowe, indywidualne i inżynieryjne, co przełożyło się na wzrost liczby niewypłacalności aż o 40 proc. w porównaniu z 2023 r.
Transport: w tym sektorze wzrost wyniósł 38 proc., co jest związane z trudnościami w eksporcie, zwłaszcza do Niemiec, oraz rosnącą konkurencją z innych krajów europejskich.
Regionalizacja problemu: najwięcej niewypłacalności odnotowano w województwach mazowieckim, śląskim i wielkopolskim, co odzwierciedla koncentrację działalności gospodarczej w tych regionach.
Kluczowym wyzwaniem w 2025 r. będzie utrzymanie płynności finansowej przez przedsiębiorstwa, szczególnie w kontekście możliwego dalszego spowolnienia gospodarczego w Europie Zachodniej.
Prewencja i weryfikacja kontrahentów jako narzędzie ochrony przedsiębiorstw
Eksperci podkreślają, że jednym z kluczowych elementów zapobiegania niewypłacalności jest właściwa weryfikacja kontrahentów oraz systematyczne monitorowanie ich kondycji finansowej. Narzędzia, takie jak bazy danych gospodarczych oraz raporty branżowe pozwalają przedsiębiorcom na ocenę ryzyka współpracy z potencjalnym partnerem biznesowym.
Rekomendowane działania prewencyjne:
Regularne monitorowanie ryzyka kredytowego: sprawdzanie historii płatności oraz zadłużenia kontrahentów w dostępnych bazach danych.
Wprowadzenie procedur oceny ryzyka: analiza sytuacji finansowej i płynności potencjalnych partnerów handlowych przed podpisaniem umowy.
Ubezpieczenie należności: korzystanie z usług firm ubezpieczeniowych, które oferują ochronę przed nieuregulowaniem płatności przez kontrahentów.
Dostosowanie warunków płatności: wprowadzenie zaliczek, przedpłat lub krótszych terminów płatności w celu ograniczenia ryzyka strat finansowych.
Perspektywy na 2025 r.
Eksperci prognozują, że w 2025 r. polska gospodarka może osiągnąć wzrost na poziomie 3,5 proc., napędzany głównie przez konsumpcję wewnętrzną. Firmy muszą jednak przygotować się na dalsze wyzwania, w tym rosnącą presję konkurencyjną i konieczność wdrażania efektywniejszych modeli zarządzania ryzykiem.