Przepisy prawne, które każda kobieta powinna znać
W Polsce kobiety coraz odważniej obejmują stanowiska kierownicze, zakładają własne firmy i działają w sektorach innowacyjnych. Jednocześnie wciąż napotykają bariery prawne i społeczne, które utrudniają pełne wykorzystanie potencjału. Świadomość praw i dostępnych narzędzi wsparcia staje się kluczowa.
mec. Tymoteusz Paprocki
Kancelaria Paprocki, Wojciechowski & Partnerzy
Polityka równowagi płci w spółkach
W 2026 r. wchodzi w życie Dyrektywa UE „Women on Boards”, która nakłada obowiązek zapewnienia co najmniej 33 proc. reprezentacji niedostatecznie reprezentowanej płci w zarządach i radach nadzorczych dużych spółek giełdowych. W Polsce implementacją tego przepisu zajmuje się Ustawa o zmianie ustawy o ofercie publicznej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2025 poz. 1234).
Dla kobiet oznacza to realną szansę na udział w podejmowaniu kluczowych decyzji strategicznych w firmach, a dla pracodawców – obowiązek tworzenia środowiska przyjaznego różnorodności płciowej. Praktyka pokazuje, że zwiększenie liczby kobiet w zarządach wpływa pozytywnie na wyniki finansowe spółek i wzmacnia kulturę inkluzywności.
Urlopy i praca elastyczna – prawo pracy po stronie kobiet
Kodeks pracy oraz nowelizacje wprowadzone w 2023–2025 r. oferują szerokie możliwości łączenia życia zawodowego z rodzinnym:
- Urlop macierzyński – 20 tygodni (przy pierwszym dziecku) z możliwością częściowego przedłużenia, zgodnie z art. 180 § 1 Kodeksu pracy.
- Urlop ojcowski – 2 tygodnie, do wykorzystania do 24 miesięcy życia dziecka (art. 182 K.p.).
- Urlop rodzicielski – do 32 tygodni, z możliwością podziału między rodziców, również elastycznie (art. 182^1 K.p.).
- Praca zdalna i elastyczne godziny pracy – na podstawie art. 67^4 K.p., kobieta może wnioskować o zmianę formy pracy, np. w przypadku konieczności opieki nad dzieckiem lub innymi członkami rodziny.
Te przepisy pozwalają kobietom utrzymać ciągłość kariery zawodowej, zmniejszyć ryzyko „przerwania ścieżki awansu” oraz łączyć życie rodzinne z wymaganiami rynku pracy.
Rymanowski vs Newsweek! Palade wyjaśnia konflikt medialny.
Równość płci i ochrona przed dyskryminacją
Ustawa z dnia 3 grudnia 2010 r. o równym traktowaniu w zatrudnieniu i płacy (Dz.U. 2010 nr 254 poz. 1700) chroni kobiety przed dyskryminacją w zatrudnieniu, awansie i wynagrodzeniu. W praktyce oznacza to:
- Zakaz dyskryminacji ze względu na płeć w procesie rekrutacji i podczas trwania umowy.
- Możliwość domagania się od pracodawcy dostosowania warunków pracy, np. ergonomicznego stanowiska dla kobiet w ciąży lub elastycznych godzin pracy.
Według ostatnich danych GUS, średnie wynagrodzenie kobiet w Polsce w sektorze prywatnym wynosiło ok. 90 proc. wynagrodzenia mężczyzn, co pokazuje, że prawo wciąż wymaga aktywnej implementacji w firmach.
Wsparcie dla przedsiębiorczyń
Kobiety zakładające firmy w Polsce mogą korzystać z szeregu form wsparcia:
- Dotacje z Funduszy Europejskich, np. programy „Aktywna kobieta na rynku pracy” (Mazowsze, Wielkopolska).
- Preferencyjne kredyty i pożyczki w ramach Banku Gospodarstwa Krajowego, przeznaczone dla kobiet rozpoczynających działalność gospodarczą.
- Szkolenia i mentoring prawny – np. programy PARP i lokalnych urzędów pracy, które pomagają w zakresie zakładania spółek, prawa podatkowego i negocjowania kontraktów.
Znajomość tych mechanizmów pozwala kobietom minimalizować ryzyka prawne i finansowe oraz zwiększać szanse na rozwój firmy i zdobycie finansowania inwestorskiego.
Dostęp do stanowisk kierowniczych i rozwój kariery
Statystyki OECD pokazują, że w Polsce tylko ok. 30% stanowisk kierowniczych w sektorze prywatnym zajmują kobiety. Aby przełamać tę barierę, warto znać przepisy wspierające rozwój kadry kierowniczej:
- Ustawa o zatrudnianiu osób niepełnosprawnych i niedostatecznie reprezentowanych grup – zapewnia preferencje dla kobiet przy awansach w spółkach publicznych.
- Kodeks spółek handlowych – możliwość obejmowania funkcji członka zarządu czy rady nadzorczej przy ochronie praw wspólników.
Kobiety, które znają te przepisy, mogą świadomie planować karierę, negocjować warunki awansu i zabezpieczać swoje prawa w spółkach kapitałowych.
Szukasz nowego domu, inwestycji, stylu życia? Z Agentem HMTV to proste! @PatrickNey
Mentoring prawny i networking
Świadoma znajomość prawa pozwala kobietom aktywnie korzystać z mentoringu i sieci wsparcia biznesowego. Doradztwo prawne w zakresie umów, ochrony własności intelektualnej, udziałów
w spółkach czy negocjacji kontraktów daje realną przewagę konkurencyjną. Przykładem mogą być programy Fundacji Kobiety w Biznesie, które oferują wsparcie prawne i strategiczne w rozwoju firm prowadzonych przez kobiety.
Prawo w Polsce w 2025 r. daje kobietom narzędzia do rozwoju zawodowego, awansu i prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Kluczem do sukcesu jest jednak znajomość przepisów i umiejętność ich praktycznego wykorzystania – od urlopów macierzyńskich i pracy elastycznej, przez równouprawnienie i ochronę przed dyskryminacją, aż po regulacje dotyczące udziału kobiet w zarządach spółek i wsparcie przedsiębiorczyń. Świadoma kobieta, która korzysta z dostępnych narzędzi prawnych, może nie tylko rozwijać swoją karierę, ale także przyczynić się do zmian w kulturze organizacyjnej i wzrostu innowacyjności w Polsce.
