Od 2024 r. wszystkie duże spółki i duże grupy kapitałowe oraz spółki giełdowe (z wyłączeniem mikro) zostaną objęte obowiązkiem raportowania działań na rzecz zrównoważonego rozwoju. Prace nad dyrektywą CSRD jeszcze trwają, ale już teraz trzeba przygotować polską gospodarkę do przejścia na jednolite europejskie standardy raportowania w tym zakresie, dlatego Instytut ESG zorganizował debatę pt. „ESG – czyli jak planować i raportować zrównoważony rozwój”. Spotkanie odbyło się w ramach Forum Rozwoju, organizowanego przez Forum Polskiej Gospodarki.
Debata została poprowadzona przez Damiana Kurasia, dyrektora Instytutu ESG i wiceprezesa Fundacji im. XBW Ignacego Krasickiego. Wzięli w niej udział: Maria Ibisz, senior manager w zespole ds. zrównoważonego rozwoju w Deloitte Central Europe; Agnieszka Skorupińska, adwokat, partner i lider zespołu prawa ochrony środowiska kancelarii CMS; Piotr Dubno, członek zarządu Motivizer oraz Przemysław Śmiałkowski, doradca Komitetu Krajowego Olimpiad Specjalnych Polska.
ESG to proces, który zapoczątkował rewolucję
Od 2024 r. duże fi rmy (zatrudniające powyżej 250 osób) i duże grupy kapitałowe będą musiały raportować swoje działania na rzecz zrównoważonego rozwoju za 2023 r. Małe i średnie przedsiębiorstwa będą miały dodatkowe trzy lata na przygotowanie się, bo obowiązek raportowania czynników niefinansowych będzie ich dotyczył od 2026 r. To oznacza, że polscy przedsiębiorcy mają niewiele czasu, aby przygotować się do tego procesu.
–Nie mówimy o pakiecie kilku regulacji na poziomie Unii Europejskiej, ani też o horyzoncie czasu w zakresie 2-3 lat, tylko o przyszłości, także na poziomie globalnym. Dokonuje się ujednolicenie standardów raportowania rocznego. To rewolucja w zakresie transparentności – mówiła Maria Ibisz, senior manager Deloitte Central Europe.
Jak tłumaczy, jeden proces raportowania będzie oznaczał wykorzystanie przez przedsiębiorców umiejętności strategicznego zarządzania, łączenie różnych wskaźników danych na poziomie zarządów, organizacji i konsumentów. – Komisja Europejska stawia sobie za cel, aby dokonała się realna transformacja sposobu zarządzania biznesem, tak aby gospodarka unijna była innowacyjna i zielona – dodała Ibisz.
Raportowanie to konieczność
W Polsce około trzech tysięcy firm zostanie objętych nowymi wymogami. – Szacujemy, że 10 proc. z nich jest etapie przygotowania czy też wdrożenia raportowania ESG. Realne wdrożenie procesów, nie tylko raportowania, ale też strategii, to okres od dwóch do pięciu lat – tłumaczyła Ibisz.
Prelegenci zgodzili się, że proces, który jest określany jako rewolucja, to nie jest przykry obowiązek czy konieczność poniesienia niepotrzebnych kosztów. – Przygotowanie się do raportowania danych ESG to proces, który ma doprowadzić do porównywalności danych, do raportowania, które będziemy w stanie kontynuować. Proces ten ma wesprzeć intelektualnie sposób zbierania tych danych, to jak je analizujemy, prezentujemy i dlaczego – powiedział Piotr Dubno, członek zarządu Motivizer.
Dubno zwrócił też uwagę, że na końcu tego procesu są inwestorzy, akcjonariusze i inni interesariusze, którzy muszą zrozumieć, co ta zmiana będzie oznaczała. – Oni wiedzą już, że to nie tylko koszt, ale też to, że musimy być bardziej oszczędni, świadomi i otwarci na wyzwania, które niosą ze sobą nie tylko zmiany klimatyczne, ale też zmiany modeli biznesowych – mówi Dubno i dodaje, że osią raportowania jest zawsze pion finansów, w którym najczęściej pracują osoby odpowiedzialne za informacje dla inwestorów.
Unia Europejska mocno wspiera zrównoważone i odpowiedzialne działania przedsiębiorstw. Pod koniec lutego 2022 r. Komisja Europejska wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie należytej staranności przedsiębiorstw w obszarze zrównoważonego rozwoju (Directive on corporate sustainability due diligence). Zdaniem ekspertów to dopiero pierwsze etapy w zakresie „zielonej transformacji” i co za tym idzie pierwsze zestawy obowiązków dla firm.
– To bez wątpienia rewolucja, ale ten proces jest stopniowy – tłumaczyła Agnieszka Skorupińska, adwokat, partner i lider zespołu prawa ochrony środowiska kancelarii CMS. – Pojawią się jednak nowe przepisy, które doregulowują strefę o której mówimy, ale będą też kolejne, ostrzejsze wymogi. Nasze raporty będą audytowane, a sam audyt będzie wzmacniany, czyli wymagania będą coraz większe.
Adwokat odniosła się też do samej dyrektywy, która w jej przekonaniu ma doprowadzić do tego, że biznes będzie mógł sam się kontrolować, m.in. w zakresie wprowadzanych polityk czy kodeksów. Dyrektywa ma też za cel wprowadzania działań, które będą zmniejszały negatywny wpływ na środowisko. Jak tłumaczyła, biznes do tej pory miał do spełnienia proste wymogi środowiskowe i raportowe, które polegały na deklaracjach. – W ciągu kilku lat przenieśliśmy się ze sfery, w której te działania było dobrowolne, do sfery, w której są one wiążące prawnie – dodała.
Co ważne, zmiany środowiskowe i te związane z prawami człowieka, będą dotyczyć nie tylko przedsiębiorstw, które zostaną objęte obowiązkiem raportowania, ale też wszystkich z ich łańcucha dostaw.
– Działanie według zasad ESG oznacza też m.in. oparcie działalności przedsiębiorstwa na wspólnych wartościach. To coraz ważniejsze dla samych fi rm: pracownicy są efektywniejsi, gdy widzą, że ich praca ma sens, przyczynia się do poprawy bliższego i dalszego otoczenia. Przedsiębiorstwa skuteczniej działają, gdy oparte są na jasnych przesłaniach, z którymi wszyscy interesariusze mogą się identyfikować. Szczególnie młodsze pokolenia pracowników – millenialsi, pokolenie Z – są wrażliwi na spójną z wartościami, wrażliwą społecznie działalność firmy. W tym wspomóc mogą firmy Olimpiady Specjalne Polska – tłumaczył Przemysław Śmiałkowski, doradca Komitetu Krajowego Olimpiad Specjalnych Polska. – Olimpiady specjalne od kilku lat prowadzą akcje „Grajmy razem”, wspólnie musimy budować świat wartości, wokół których mogą się gromadzić firmy, organizacje społeczne i wszyscy ludzie. Razem dążyć do celu, jakim jest po prostu lepszy świat – dodał Śmiałkowski.
Trzeba przejść na zieloną stronę mocy
– Nie mamy żadnej alternatywy – podsumował Damian Kuraś z Instytut ESG. Dotychczas firmy musiały dbać o zysk, wyniki finansowe czy zdobywanie nowych rynków, teraz, podobnie jak instytucje rządowe, samorządowe czy organizacje międzynarodowe, muszą włączyć się w tę transformację, czy tego chcą czy nie. – Tu nikt nie będzie przegrany, mogą zyskać firmy, środowisko i społeczeństwo. Dlatego warto jak najszybciej przejść na zielona stronę mocy – powiedział.
Debata Instytutu ESG pt. „ESG – czyli jak planować i raportować zrównoważony rozwój” stanowiła część Forum Rozwoju –wydarzenia, organizowanego przez redakcję „Forum Polskiej Gospodarki”. Forum Rozwoju należy do cyklu debat, dotyczących najważniejszych kwestii związanych z polską gospodarką. Patronat honorowy nad całym cyklem debat objął Jacek Sasin, wicepremier i minister aktywów państwowych. Patronami wydarzenia byli: Ministerstwo Aktywów Państwowych, Ministerstwo Rozwoju i Technologii, Narodowy Bank Polski, Giełda Papierów Wartościowych. Partnerem merytorycznym Forum Rozwoju jest Instytut ESG – zespół doradczo-analityczny działający w ramach Fundacji im. XBW Ignacego Krasickiego, organizator I Kongresu ESG – Liderzy zrównoważonego rozwoju na rzecz ekosystemu ESG. PG