W 2021 r. udział płatności bezgotówkowych w liczbie transakcji zrealizowanych w punktach handlowo-usługowych wyniósł 57 proc. w stosunku do 43 proc. wykonanych gotówką. To wzrost kolejno o 3 p.p. i 11 p.p. w porównaniu do 2020 r. i 2019 r.
Do płatności bezgotówkowych przekonują się też nowe grupy społeczne, do których należą m.in. seniorzy, którzy z jednej strony są nadal najmniej ubankowieni, a z drugiej wykazują otwartość na nowe możliwości cyfrowego świata – wynika z badania przeprowadzonego dla Fundacji Polska Bezgotówkowa.
Badanie „Zwyczaje płatnicze a rozwój sieci akceptacji kart w Polsce”, przygotowane przez zespół pod kierownictwem dr hab. Michała Polasika, pokazuje utrzymującą się tendencję wzrostową wykorzystania płatności bezgotówkowych w Polsce. Z danych wynika, że od 2020 r. obieg bezgotówkowy wyprzedza płatności gotówką, osiągając kolejno w 2020 r. 54 proc. udziału w liczbie transakcji zrealizowanych w punktach handlowo-usługowych, a w 2021 r. zwiększając ten wskaźnik do 57 proc.
Kto najchętniej płaci bezgotówkowo?
Z badania wynika, że to mężczyźni są nieco większymi zwolennikami płatności bezgotówkowych (59 proc.) niż kobiety (54 proc.). Wyraźną różnicę pod tym względem widać w zastosowaniu płatności zbliżeniowych, z których korzysta dwa razy więcej mężczyzn niż kobiet. Entuzjastami elektronicznych pieniędzy są również młodsi konsumenci. 9 na 10 respondentów między 18 a 24 r. ż. deklaruje, że płaci bezgotówkowo (89 proc.). Ten trend nie zaskakuje – w końcu najmłodsze pokolenie, jest również najbardziej ubankowione – 90 proc. przyznaje, że posiada konto bankowe / ROR. Dla porównania wśród osób między 65-75 r.ż. posiadanie konta bankowego potwierdziło 70 proc. respondentów. Tymczasem, jak pokazuje badanie Fundacji Kobiety e-biznesu, zrealizowane wśród seniorów, aż 65 proc. z nich przynajmniej raz w miesiącu kupuje przez internet. To oznacza, że za te zakupy płacą głównie bezgotówkowo.
Wyraźny wzrost wykorzystania płatności kartowych, który zaobserwowaliśmy podczas pandemii COVID-19 nie słabnie. Konsumenci, którzy przenieśli się na bezgotówkowe transakcje, nie wracają do gotówki. Zmiany, które nastąpiły na przestrzeni ostatnich lat napawają dużym optymizmem. Wszystko wskazuje na to, że kolejna dekada może jeszcze dynamiczniej rozwinąć obrót bezgotówkowy – zwłaszcza biorąc pod uwagę preferencje płatnicze młodszego pokolenia konsumentów oraz niewykorzystany jeszcze w pełni potencjał seniorów – mówi Joanna Erdman, wiceprezes zarządu, Fundacja Polska Bezgotówkowa.
Seniorzy – nowa grupa w e-commerce
Wyniki raportu „Silvers w e-commerce”, którego Fundacja Polska Bezgotówkowa jest partnerem pokazały, że obecni seniorzy to pokolenie coraz bardziej świadome możliwości, jakie daje im e-commerce. Aż 86 proc. badanych seniorów już teraz codziennie korzysta z internetu. Wszystko wskazuje też na to, że w przyszłości właśnie ta grupa będzie jeszcze więcej kupować online. Zamiar częstszego dokonywania zakupów przez internet, w porównaniu do ostatnich 6 miesięcy, deklaruje ponad połowa respondentów.
Współcześni seniorzy to osoby znacznie bardziej zaawansowane technologicznie niż mogłoby się nam wydawać. Nie tylko sprawnie korzystają z dobrodziejstw wirtualnego świata, ale i kupują online potrzebne im produkty, a także płacą za nie przez internet. W większości robią to samodzielnie, bez pomocy innych osób i sporadycznie napotykają trudności podczas finalizowania transakcji – komentuje Joanna Erdman, wiceprezes zarządu, Fundacja Polska Bezgotówkowa. Podstawowym impulsem do dalszych zmian jest edukacja, która pozwoli przekroczyć barierę niepewności, zwłaszcza wśród osób o niższych kompetencjach cyfrowych. W związku z tym, Fundacja Polska Bezgotówkowa uruchomiła pierwsze w Polsce internetowe centrum edukacji finansowej i cyfrowej. Nasz portal adresowany jest do konsumentów w każdym wieku i skupia się wokół tematyki płatności bezgotówkowych, finansów cyfrowych, bezpieczeństwa w sieci. Wierzymy, że pokonanie bariery jaką dla wielu osób jest płatność elektroniczna będzie pierwszym krokiem ku temu, aby otworzyć się na jeszcze więcej możliwości cyfrowego świata – dodaje wiceprezes.
Do sklepu ze smartfonem
Badanie Fundacji Polska Bezgotówkowa „Zwyczaje płatnicze a rozwój sieci akceptacji kart w Polsce” pokazało, że systematycznie rośnie również popularność płatności mobilnych. Już niemal co czwarty respondent (22 proc.) przyznaje, że korzysta z mobilnych płatności zbliżeniowych przy użyciu technologii NFC. Potencjał płatności telefonem jeszcze nie został w pełni wykorzystany – 47 proc. ankietowanych przyznało, że w przyszłości zamierza płacić za pomocą smartfone’a.
Wyniki naszego badania pokazują, że działania, które podejmujemy wspólnie z partnerami w ramach Fundacji Polska Bezgotówkowa przynoszą zamierzony efekt. Wyraźnie rozszerzamy zasięg płatności bezgotówkowych, zachęcając tym samym konsumentów do coraz częstszego sięgania po nowoczesne instrumenty płatnicze. Konsumenci dostrzegają zasadniczą pozytywną zmianę, jaka zaszła w rozwoju sieci akceptacji w większości branż. Potrzeba jest jednak nadal prowadzenia długookresowych i wielowymiarowych działań edukacyjnych, dostosowanych do potrzeb i wieku poszczególnych segmentów konsumentów. To właśnie one będą źródłem wiedzy cyfrowej i podstawą do dalszego rozwoju e-commerce oraz płatności bezgotówkowych – podsumowuje Joanna Erdman, wiceprezes zarządu, Fundacja Polska Bezgotówkowa.
Badanie „Zwyczaje płatnicze a rozwój sieci akceptacji kart w Polsce”, przygotowane zostało przez zespół pod kierunkiem dr hab. Michała Polasika dla Fundacji Polska Bezgotówkowa za pomocą wywiadów telefonicznych KANTAR (CATI), wśród ogólnopolskich konsumentów N=1000 w 2022 r.
Badanie Silvers w e-commerce zostało przeprowadzone w 2022 r. z wykorzystaniem ankiety internetowej na próbie 662 osób powyżej 60 roku życia, z czego 584 respondentów kupiło dowolny produkt lub usługę przez internet w ciągu ostatnich 6 miesięcy.