Z Maciejem Trybuchowskim, prezesem zarządu KDPW, rozmawiała Justyna Szymańska.
Żyjemy w bardzo niestabilnych czasach. Jak obecna sytuacja wpływa na rynek kapitałowy?
Są dwa kluczowe czynniki, które determinują obecną sytuację na rynku kapitałowym zarówno w Polsce, jak i na świecie. Pierwszy z nich to wojna na Ukrainie, a drugi – sytuacja makroekonomiczna, po części będąca efektem tej wojny. Ofensywa Ukrainy, czy ostatnie ruchy Rosji powodują, że trudno ocenić przyszłą sytuację, a niepewność nie sprzyja rynkowi kapitałowemu. Natomiast drugi czynnik, makroekonomiczny, jest splotem wielu innych zjawisk, jak inflacja, rosnące stopy procentowe, kryzys energetyczny, wahania cen surowców, sytuacja polityczna i gospodarcza w Chinach. Wszystkie te elementy bardzo niekorzystanie wpływają na sytuację na giełdach.
Czy dzisiaj można myśleć o tym, że polski rynek kapitałowy może posłużyć powojennej odbudowie Ukrainy?
Zdecydowanie tak. Co więcej, podejmowane są już konkretne działania, m.in. ze strony Ministerstwa Aktywów Państwowych na rzecz tego, by polskie spółki – przede wszystkim Skarbu Państwa, ale także podmioty prywatne – uczestniczyły w odbudowie infrastruktury Ukrainy. Jako jeden z najważniejszych sojuszników Ukrainy wspieramy ją nie tylko w czasie działań wojennych, ale będziemy także aktywnie pomagać w jej odbudowie. Rynek kapitałowy jest doskonałym miejscem na dokapitalizowanie polskich przedsiębiorstw, które myślą o ekspansji u naszych wschodnich sąsiadów. Polska giełda może także służyć jako platforma finansowania ukraińskich spółek, czy miast (emisja obligacji komunalnych).
Mimo trudnej sytuacji w Polsce i na świecie Krajowy Depozyt oraz izba rozliczeniowa KDPW_CCP działają sprawnie.
Jesteśmy kluczowymi podmiotami infrastruktury nie tylko rynku kapitałowego, ale i finansowego w Polsce. Nasza działalność jest tak zorganizowana, by być odpornym na nawet spore zawirowania rynkowe. Przez blisko 28 lat, bo tyle liczy sobie KDPW, przechodziliśmy przez różne mniejsze i większe kryzysy gospodarcze i bessy i nigdy nie zawiedliśmy. Przez wszystkie te lata dostarczamy rynkowi usługi bez zakłóceń.
Nie tylko działacie, ale ostatnio obniżyliście także część opłat. Dlaczego zdecydowaliście się na taki krok?
Infrastrukturalny charakter spółek Grupy KDPW polega nie tylko na dostarczaniu uczestnikom rynku finansowego niezawodnych usług w zakresie rejestrowania, przechowywania, rozliczania i rozrachunku papierów wartościowych, ale także kształtowaniu polityki opłat wspierającej rozwój tego rynku i podmiotów działających na nim. Dlatego zdecydowaliśmy o czasowej obniżce kilkunastu opłat w obszarze rozliczeń, rozrachunku oraz rejestracji papierów wartościowych.
Jaka jest skala tych obniżek?
Obniżki opłat z tytułu rozrachunku transakcji pozwolą na oszczędności domom i biurom maklerskim oraz bankom, obniżki w zakresie rejestracji papierów wartościowych zaś – emitentom i TFI. Łączna szacowana wartość obniżek wyniesie 4,2 mln zł w okresie IV kwartału 2022 roku. Obowiązująca w okresie od 1 sierpnia do 31 grudnia 2022 r. czasowa obniżka opłaty z tytułu obsługi wypłaty dywidendy, zaliczki na poczet dywidendy albo dochodów funduszu inwestycyjnego pozwoli emitentom i agentom płatniczym na oszczędności rzędu 350 tys. zł. Z kolei obniżki wybranych opłat w KDPW_CCP to oszczędność szacowana na 780 tys. zł. Łączna szacowana wartość czasowych obniżek opłat w KDPW i KDPW_CCP wyniesie zatem ponad 5,3 mln zł.
Takie działania z pewności wspierają rodzimy rynek kapitałowy. A co jeszcze, Pana zdaniem, jest istotne dla rozwoju naszego rynku?
Najważniejsze obecnie wydaje się uspokojenie sytuacji geopolitycznej na świecie, co pozwoli na stabilizację w globalnej gospodarce. A patrząc z punktu widzenia „naszego podwórka”, dla dalszego rozwoju rynku kapitałowego istotne jest wprowadzenie wielu rozwiązań zapisanych w Strategii Rozwoju Rynku Kapitałowego. Zwłaszcza w obszarze zwiększającym atrakcyjność rynku dla emitentów i inwestorów. Kapitał niezbędny jest bowiem do wzmacniania gospodarki po pandemii oraz finansowania projektów inwestycyjnych, w tym związanych z zieloną transformacją gospodarki, inwestycjami w energetykę, obronność i przemysł.
Grupa KDPW jest także zaangażowana w realizację zadań wyznaczonych przez Strategię Rozwoju Rynku Kapitałowego. Jakie to projekty?
Nas – jako Krajowy Depozyt i izbę rozliczeniową – dotyczy kilkanaście projektów zapisanych w Strategii. Część z nich jest niezależna bezpośrednio od nas, bo wymaga np. zmian w prawie. Oczywiście wskazujemy, o jakie zmiany chodzi, ale proces legislacyjny rządzi się swoimi prawami. Jednak jest kilka projektów, które wdrożyliśmy z sukcesem. Jeden z nich dotyczy ochrony konsumentów na niepublicznym rynku pierwotnym w zakresie długu korporacyjnego. To pokłosie tzw. afery GetBack. Byliśmy odpowiedzialni za stworzenie rejestru zobowiązań emitentów. Dzięki temu rejestrowi każdy inwestor może bezpłatnie sprawdzić w Internecie stan zadłużenia w obligacjach danego emitenta oraz terminowość spłat swoich zobowiązań względem obligatariuszy. Kolejna kwestia to rozwiązania na rzecz zwiększania zainteresowania inwestorów rynkiem kapitałowym. Chodzi o umożliwienie emitentom prowadzenie programów lojalnościowych dla akcjonariuszy. Trzecia inicjatywa dotyczy rozliczania transakcje repo. To działanie istotne z punktu widzenia banków oraz inwestorów instytucjonalnych.
Gdy mówimy o programach lojalnościowych, to KDPW zaangażował się także w ich promowanie wspólnie z SII i SEG.
Tak, zgadza się. Wspólnie ze Stowarzyszeniem Inwestorów Indywidualnych oraz Stowarzyszeniem Emitentów Giełdowych promujemy to rozwiązanie. Budowa programów lojalnościowych opartych na akcjonariacie wymaga pozyskania przez spółki informacji o swoich akcjonariuszach i liczbie posiadanych przez nich akcji. KDPW oferuje aplikację, która dostarcza takich informacji.
Na czym polega to rozwiązanie?
Narzędziem przewidzianym w dyrektywie SRD II, którym KDPW może wesprzeć budowę programu lojalnościowego, jest aplikacja służąca do identyfikacji akcjonariuszy spółek giełdowych. System KDPW zapewnia pełną identyfikację akcjonariuszy, zarówno krajowych, jak i zagranicznych; osób fizycznych oraz prawnych. Informacja taka udostępniana jest jedynie spółce i nie jest jawna. Aplikacja KDPW pozwala nie tylko na identyfikację akcjonariuszy, stanowi również ułatwienie w nawiązaniu bieżącej komunikacji z inwestorami. Dwustronna relacja może stać się impulsem dla akcjonariusza do długoterminowego zaangażowania kapitału, jak również zwiększenia zainteresowania bieżącym życiem spółki. Dzięki temu spółka jest w stanie zidentyfikować najbardziej aktywną grupę inwestorów, poznać ich bliżej oraz wyróżnić ich aktywność, oraz zacieśnić relacje między akcjonariuszem a spółką.
Jesteście spółką technologiczną. Jak technologia wpływa na rozwój rynku finansowego?
Polski rynek finansowy, w tym rynek kapitałowy, jest relatywnie młody, dlatego od jego powstania wykorzystywane były nowoczesne rozwiązania technologiczne. Pamiętajmy, że od samego początku współczesnego rynku kapitałowego w Polsce, czyli od 1991 roku, akcje spółek wprowadzanych do obrotu giełdowego miały postać zapisów elektronicznych. Można więc powiedzieć, że KDPW od zawsze działa w świecie cyfrowym. Wprowadzanie rozwiązań opartych na technologii i inwestycje w ten obszar wydają się nieuniknione. Trend ten wzmocniła także pandemia koronawirusa. Cyfryzacja i automatyzacja stały się dzisiaj kluczowymi trendami zarówno w sektorze finansowym, jak również w innych obszarach gospodarki. Zmiany technologiczne pozwalają bowiem kreować nowe modele biznesowe, zwiększać zasięg działalności oraz poprawiać jakość świadczonych usług.