Wellbeing jako ważny proces zarządczy w organizacji
Zacznijmy od początku. Czym jest wellbeing? Ilu ludzi, tyle definicji. Co do zasady różne teorie naukowe zgadzają się co do tego, że wellbeing (dobrostan) to stan zdrowia fizycznego i psychicznego, poczucie ogólnego spełnienia i satysfakcji ze swojego życia. Jak łączy się to z biznesem? Jak włączyć ten temat w kontekst pracy i zarządzania?
Wellbeing to rezultat wszystkich naszych codziennych nawyków. To, czy mamy dobry stan zdrowia i poczucie spełnienia zależy od naszych wyborów, poczynając od tych żywieniowych, aktywności fizycznej, przez relacje międzyludzkie, realizację swoich pasji, wybór drogi zawodowej, stylu pracy, jak i stylu myślenia, naszych przekonań na temat życia i świata.
Rezultat codziennych nawyków i doświadczeń
Wellbeing pracownika zatrudnionego w danej firmie to również rezultat jego codziennych nawyków i doświadczeń. To jak pracujemy, jak długo, jaki mamy rodzaj zadań, jasność roli, poczucie bezpieczeństwa, relacje w pracy, wpływ menedżerów, efektywność i skuteczność, to wszystko razem składa się na nasze doświadczenia i wpływa na nas pozytywnie lub negatywnie. Pracownicy są bowiem zapraszani do działania według zasad obowiązujących w firmie. Dlatego świadome kształtowanie ich doświadczeń oraz kultury organizacyjnej firmy pozwala na wpływanie na poziomu wellbeingu ludzi i ich efektywne działania.
Oczywiście nie jest tak, że pracownik jest tylko biernym odbiorcą kultury i stylu funkcjonowania firmy. Jest jej bardzo aktywnym uczestnikiem, który współtworzy jakość doświadczeń. Na rynku jest już wiele organizacji, które wspólnie z pracownikami zarządzają kulturą firmy, jej wewnętrznymi zasadami i weszły na drogę budowania organizacji dbających o wellbeing. Jest jednak jeszcze sporo takich, których nie interesuje ten temat lub nie wiedzą, w jaki sposób się za to zabrać.
Wellbeing to proces
I tu dochodzimy do sedna sprawy. Aby wellbeing ludzi zaistniał w organizacji, potrzeba podejść do niego jak do procesu zarządczego. Musi mieć swój cel i drogę dojścia do tego celu poprzez określone działania. Musimy też uwzględnić, że proces ten powinien stać się równoprawny lub nawet kluczowym procesem.
Jak podaje AON & IPSOS w Global Wellbeing Survey w 2022 r. już 41 proc. firm na świecie w pełni uwzględnia wellbeing w swojej strategii biznesowej, a 83 proc. firm ma strategię wellbeing. Warto zaznaczyć, że to wzrost z 24 proc. (strategia biznesowa) i z 55 proc. (posiadanie strategii wellbeing) w roku 2021. Co oznacza, że firmy jasną widzą konieczność i korzyści wynikające z takiego podejścia.
Działania związane z wellbeingiem powinny adresować potrzeby pracowników, jako ludzi, ale i potrzeby pracowników związane z tą rolą, czyli narzędzia pracy, styl zarządzania, miejsce pracy, systemy, przydział zadań, rozwój itp.
Działania związane z well-beingiem powinny również przybierać formę procesów, które kształtują umiejętności i umożliwiają uczenie się innych, bardziej nakierowanych na dobrostan sposobów działania.
Nie osiągniemy pożądanego efektu, jeśli krok po kroku nie zadbamy o kluczowe nawyki pracowników. Nie damy rady stworzyć wellbeingowego miejsca pracy, jeśli nie stworzymy wellbeingowych zasad, którymi będziemy się kierować. Wellbeing to cel, który jesteśmy w stanie osiągnąć określonymi działaniami. I nie piszę tu tylko o nawykach typu picie wody i ćwiczenia fizyczne (choć to zawsze pomaga), ale o nawykach takich jak wyrażanie szacunku, zaufanie, uśmiech, pozytywne spojrzenie na trudności, higiena spotkań, wsparcie, umiejętność rozwiązania konfliktów, docenianie itp. Trzeba poszukać kluczowych dla nas nawyków, stylów myślenia, zasad, działań, które warto powtarzać i takich, których warto się nauczyć, czy po prostu wygasić.
Wellbeing składa się z wielu elementów – to nie tylko zdrowie fizyczne, czy psychiczne. Nie damy rady webinarem z zarządzania stresem rozwiązać problemów organizacji – przemęczenia, nieadekwatnych procesów, za długich spotkań, przeciążenia zadaniami. Zatem wellbeing musi docelowo dotknąć wszystkich obszarów firmy m.in.: relacji, środowiska pracy, stylu zarządzania, atmosfery, higieny pracy, wynagrodzeń i przenikać kulturę organizacyjną. Wpływ na wellbeing mamy wszędzie w organizacji, co pokazuje model 6 obszarów wellbeingu w firmie Wellbeing Institute.
Przeprowadzić ludzi przez zmianę
Wellbeing to proces, który wymaga również przeprowadzenia ludzi przez zmianę. Krok po kroku, wytrwale. Z punktu widzenia procesów operacyjnych: od badania potrzeb ludzi, zmapowania procesów, przez dobrą diagnozę, wyciągnięcie wniosków, i działania – choć planowane, to bardzo elastyczne w ścisłej relacji z pracownikami. Z punktu widzenia ludzi: od budowania świadomości, poprzez budowanie nawyków i zaangażowanie w proces zmiany, działanie aż do efektów.
Kluczowi w tym procesie są menedżerowie, którzy są i podmiotem działań, jako ludzie, i jednocześnie mają kluczowy wpływ na funkcjonowanie innych ludzi w firmie. To ich postawa, działania, słowa, styl działania sprawiają, że cel, jakim jest wellbeing może lub nie zostać osiągnięty.
Fundamentem myślenia o wellbeingu w biznesie jest stawianie człowieka na pierwszym miejscu. Nie sloganowe – „ważni są dla nas ludzie” – tylko podejście do tematów przez pryzmat człowieczeństwa. To widzenie ludzi w pracownikach i zamieniania deklarowanych wartości na codzienne, widoczne zachowania, które potwierdzają wartości.
Wellbeing w organizacji ma szansę zaistnieć, gdy zadbamy o równowagę w zaspokajaniu potrzeb ludzi i biznesu celem ich rozkwitania.