Na Politechnice Warszawskiej oraz w Światowym Centrum Słuchu w Kajetanach odbyła się druga edycja kongresu „Nauka dla społeczeństwa”, którego organizatorem była Rada Główna Instytutów Badawczych. Celem wydarzenia było podkreślenie i intensywna promocja osiągnięć naukowych, które znacząco przyczyniają się do poprawy jakości życia i są siłą napędową rozwoju współczesnego społeczeństwa. Kongres odbył się 9 i 10 czerwca br.
Wśród zgromadzonych gości znaleźli się wybitni naukowcy i przedstawiciele resortu nauki, w tym, minister nauki i szkolnictwa wyższego Dariusz Wieczorek, a także sekretarz stanu w MNiSW Maciej Gdula, prof. Andrzej Dragan, fizyk teoretyk i popularyzator nauki z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego, prof. Dawid Kielak, matematyk z Instytutu Matematycznego Uniwersytetu Oksfordzkiego, dr Tomasz Rożek, dziennikarz naukowy i fizyk, założyciel Fundacji „Nauka. To Lubię”, prof. Andrzej Czyżewski inżynier elektronik z Politechniki Gdańskiej czy dr Gerard Gierliński, paleontolog z Państwowego Instytutu Geologicznego – PIB.
Wiceminister nauki Maciej Gdula podsumował panel dyskusyjny, w którym formułowane były m.in. pomysły na to, w jaki sposób oceniać jakość nauki i samych naukowców. – Trzeba poluzować ewaluację. Poluzować kryteria. Oceniać mniej osiągnięć, żeby stworzyć przestrzeń na długoletnie projekty. Nie we wszystkich dziedzinach nauki przez cztery lata można rozpocząć, zakończyć i ocenić projekt. Czasami trwa to dużo dłużej i powinniśmy znaleźć na to miejsce. Nie dajmy się opętać manii rankingów, rozliczeń czy biurokracji. Przez dekady stworzyliśmy niezwykle drogi, skomplikowany biurokratyczny system, w którym wiele osób też traci pasję do nauki – zaznaczył. I dodał – Jeżeli chcemy mieć naukowców, którzy odnoszą sukcesy, to musimy mieć studentów, którzy są dobrze uczeni.
Zdaniem wiceministra Gduli „doskonałość naukowa” nie powinna być jedynym kryterium oceny pracy naukowej. – W nauce musi znaleźć się przestrzeń na innowacje i na błąd. Musi być miejsce na to, żeby przeprowadzić badania, które nie wyjdą. Musi być miejsce na ryzyko.
Z kolei Dariusz Wieczorek, minister nauki i szkolnictwa wyższego podkreślał, że kluczową sprawą, oprócz zwiększania nakładów na badania i rozwój, jest dziś promowanie efektów pracy naukowców oraz instytucji naukowych i badawczych. – Chcemy, by środowisko przedstawiało propozycje, jak wyniki tych badań promować i komercjalizować. Bo hasło „Nauka dla społeczeństwa” jest bardzo istotne. Nie wszyscy w Polsce zdają sobie sprawę, co nasi naukowcy robią, co się dzieje na uczelniach i w instytutach badawczych – uzasadniał.
Wśród wyzwań stojących przed polską nauką Dariusz Wieczorek wymienił m.in. sztuczną inteligencję, kwestie związane z obronnością, dotyczące medycyny i biotechnologii. Zapewnił wsparcie resortu dla działań w tym zakresie.
Dwa dni kongresu „Nauka dla społeczeństwa” były także przestrzenią do licznych wystaw osiągnięć instytutów naukowych i jednostek edukacyjnych, rozmów oraz debat. Podczas jednej z nich, prof. Andrzej Dragan i prof. Dawid Kielak zastanawiali się, czy matematyka faktycznie jest językiem fizyki i dlaczego, w dzisiejszych czasach, filozofia przestała wnosić znaczący wkład do szeroko pojętej nauki. Eksperci opowiedzieli, kiedy w ich głowach urodziła się nauka, a także szukali odpowiedzi na pytanie, jak utrzymać w Polsce nasz największy potencjał, czyli badaczy i naukowców.
– Rozwój nauki odbywa się globalnie, ponieważ nauka jest jedna. Nie ma znaczenia, w której części świata dokonano pewnego odkrycia, albo gdzie coś zostało zbadane. Dzisiaj, dzięki technologii ta wiedza rozprzestrzenia się błyskawicznie – zauważył prof. Kielak.
Wyróżnienia dla przedstawicieli świata nauki
Podczas kongresu przyznano też nagrody „Perspektywy nauki”. Nagrody otrzymali: prof. Dawid Kielak z Instytutu Matematycznego Uniwersytetu Oksfordzkiego; Andrzej Czyżewski, prof. Politechniki Gdańskiej; inż. Maciej Wysocki, manager, elektronik, uczestnik wielu projektów naukowych; prof. Małgorzata Hawrow-Paw z Katedry Inżynierii Odnawialnych Źródeł Energii z Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie.
W imieniu Rady Głównej Instytutów Badawczych nagrodę „Perspektywy nauki” przyznano też ministrowi nauki, prof. Dariuszowi Wieczorkowi.
KN