Małe i średnie przedsiębiorstwa w Polsce stoją przed wyzwaniem, jakim jest dostosowanie się do nowej legislacji związanej ze zrównoważonym rozwojem. Jednak, jak pokazało badanie GS1 Polska, ponad połowa z nich nie jest gotowa. Dlatego GS1 Polska chce zaoferować swoje standardy i inicjatywy edukacyjne, by ułatwić MŚP spełnienie tych wymogów.
Dr Marta Szymborska, Członkini Zarządu GS1 Polska
Wprawdzie dyrektywa CSRD, która dotyczy raportowania zrównoważonego rozwoju, obejmuje przede wszystkim duże przedsiębiorstwa, to wpływa również na MŚP. Duże firmy coraz częściej będą wymagać od swoich mniejszych dostawców i kontrahentów danych ESG. To oznacza, że małe i średnie przedsiębiorstwa już teraz powinny przygotować się do raportowania. W praktyce jednak tak nie jest.
Sektor MŚP na początku drogi do ESG
Przeprowadzone latem 2024 r. badanie* GS1 Polska pokazuje, że większość MŚP nie jest gotowa na nowe wyzwania. Ponad 62 proc. przebadanych firm nie zna aktualnych regulacji prawnych, a 49 proc. nie wie, jakie obowiązki i ryzyka wynikają z dyrektywy CSRD. 80,7 proc. firm nie zna założeń Cyfrowego Paszportu Produktowego (skrót ang. DPP). Ponadto 87,4 proc. przedsiębiorstw nie monitoruje swojego śladu węglowego, a 91,2 proc. nie zna trzech zakresów jego mierzenia.
Firmy z sektora MŚP koncentrują się na kluczowych obszarach ESG, takich jak zarządzanie odpadami, recykling, redukcja zużycia zasobów, ograniczenie emisji oraz zrównoważone produkty i procesy. Jednak wiele firm nie widzi potrzeby wprowadzania procedur, które dotyczą praw człowieka lub ochrony środowiska, jeśli nie są wymagane prawnie.
Respondenci podkreślają, że barierą może być brak zewnętrznego finansowania lub wsparcia takich inicjatyw. Tylko 20 proc. badanych firm miało do czynienia z podmiotem, który wymagał od nich szczegółowych procesów, które dotyczą praw człowieka. Jednak aż 67,1 proc. planuje je wdrożyć w przyszłości.
Potrzeba edukacji i wsparcia ekspertów
Wyniki badania pokazują, że sektor MŚP ma dużą potrzebę edukacji w zakresie ESG. Aż 88,1 proc. badanych nigdy nie uczestniczyło w szkoleniach związanych z ESG. Z powodu ograniczonych budżetów ponad połowa firm zamierza przeznaczyć na szkolenia maksymalnie 1000 zł.
Przedsiębiorcy MŚP są natomiast bardzo zainteresowani wsparciem ze strony ekspertów ESG i możliwością uzyskania dofinansowania. Potrzebują doradztwa eksperckiego, szczególnie w zakresie zgodności z nowymi dyrektywami i regulacjami.
Aż 63,6 proc. badanych chce wiedzieć więcej o ESG, ale tylko 36,2 proc. jest skłonnych zapłacić za pomoc przy wdrażaniu procedur. Za najbardziej potrzebne uważają: pisanie wniosków o dotacje, działania edukacyjne i wsparcie prawne.
Jak standardy GS1 mogą pomóc przedsiębiorcom w zakresie ESG?
GS1 Polska wspiera ponad 40 000 Uczestników Systemu GS1 w drodze do zrównoważonego rozwoju. Standaryzacja procesów i danych, którą oferuje GS1, pozwala na lepszą wymianę danych w łańcuchu wartości. Dzięki wsparciu GS1 Polska, MŚP mogą nie tylko spełniać wymagania regulacyjne, lecz także zwiększać swoją konkurencyjność na rynku.
GS1 Polska wprowadza także nowe inicjatywy, które umożliwią małym i średnim przedsiębiorcom łatwiejszy dostęp do ekspertów i konsultantów, którzy mogą pomóc we wdrażaniu ESG. Te inicjatywy są realizowane we współpracy z Forum Odpowiedzialnego Biznesu oraz Polskim Stowarzyszeniem ESG.
Organizacja GS1 Polska, której Uczestnicy Systemu to w ponad 80 proc. małe i średnie przedsiębiorstwa, wkrótce udostępni też narzędzie do liczenia śladu węglowego. To projekt realizowany przy współpracy z Envirly. Jest bardzo istotny, bowiem aż 87,4 proc. ankietowanych firm obecnie w ogóle nie monitoruje swojego śladu węglowego.
Sektor MŚP stanowi 99 proc. firm w Polsce. Stąd tak ważne są edukacja i wsparcie dla tych przedsiębiorstw, które odgrywają bardzo istotną rolę w transformacji gospodarki w kierunku zrównoważonego rozwoju. Na platformie Akademia Cyfryzacji GS1 Polska dostępne jest już darmowe szkolenie „ESG to nie moda. To obowiązek.” Szkolenie to oferuje praktyczną wiedzę, która pomoże przedsiębiorcom przygotować się do raportowania ESG.
*W badaniu wzięło udział 248 respondentów. 43 proc. uczestników reprezentowało sektor usług, 29 proc. produkcję, 25 proc. handel, 3 proc. transport.
