Marzysz o własnym mieszkaniu, nowym samochodzie lub po prostu potrzebujesz dodatkowego finansowania? Twoja zdolność kredytowa zdecyduje, czy bank przyzna ci kredyt i na jakich warunkach. To nie tylko kwestia zarobków – liczy się wiele czynników: od historii kredytowej po formę zatrudnienia. Jak to działa i jak poprawić swoje szanse na pożyczkę? Sprawdź, od czego zależy zdolność kredytową!
Czym jest zdolność kredytowa?
Zdolność kredytowa to twoja finansowa „legitymacja” w oczach banku. Na jej podstawie instytucja ocenia, czy będziesz w stanie regularnie spłacać kredyt i nie popadniesz w kłopoty finansowe. Im lepsza zdolność kredytowa, tym większa szansa na korzystne warunki pożyczki lub kredytu – wyższą kwotę finansowania, niższe oprocentowanie i dłuższy okres spłaty.
Ale jak banki to właściwie obliczają? Wbrew pozorom, nie wystarczy spojrzeć na wysokość zarobków. Analiza zdolności kredytowej to cały proces, w którym instytucje finansowe biorą pod uwagę zarówno twoje przychody, jak i zobowiązania, historię spłat oraz stabilność zawodową. Każdy bank ma swój własny algorytm, ale ogólny schemat działania wygląda podobnie – sprawdzają, czy twoje finanse pozwalają na bezproblemowe regulowanie rat kredytu.
Dla uproszczenia można przyjąć, że zdolność kredytowa to odpowiedź na jedno pytanie: „Czy ten klient, przy swoich dochodach i wydatkach, poradzi sobie ze spłatą nowego zobowiązania?” Jeśli odpowiedź jest twierdząca, kredyt lub pożyczka zostaną przyznane. Jeśli negatywna, bank może odmówić finansowania lub zaproponować niższą kwotę kredytu.
Od czego zależy zdolność kredytowa – kluczowe czynniki
Zdolność kredytowa to nie wynik loterii, a efekt analizy wielu czynników, które składają się na twoją finansową wiarygodność. Banki dokładnie przyglądają się twojej sytuacji, sprawdzając zarówno źródła dochodu, jak i dotychczasowe zobowiązania. Co dokładnie ma wpływ na to, czy dostaniesz kredyt?
1. Dochody i ich stabilność – jakie źródła akceptują banki?
Nie tylko wysokość zarobków ma znaczenie, ale także ich regularność. Stała pensja z umowy o pracę na czas nieokreślony jest najmilej widziana przez banki, bo daje pewność, że kredytobiorca ma stałe źródło utrzymania. Ale to nie jedyna opcja! Banki akceptują również dochody z:
- działalności gospodarczej,
- umów cywilnoprawnych,
- rent, emerytur i świadczeń,
- wynajmu nieruchomości czy dywidend z inwestycji.
Im bardziej stabilne i powtarzalne dochody, tym lepiej dla twojej zdolności kredytowej.
2. Wysokość zobowiązań finansowych – ile już masz do spłaty?
Nawet jeśli dobrze zarabiasz, bank spojrzy na to, ile już masz na głowie. Inne kredyty, pożyczki, limity na kartach kredytowych czy zakupy na raty – to wszystko wpływa na twoją zdolność kredytową. Im więcej zobowiązań, tym większe ryzyko, że kolejne będzie dla ciebie zbyt dużym obciążeniem.
3. Historia kredytowa w BIK – jak wcześniejsze zobowiązania wpływają na ocenę?
BIK (Biuro Informacji Kredytowej) to jedno z pierwszych miejsc, do którego zagląda bank. Znajdują się tam dane o twoich wcześniejszych kredytach, pożyczkach, kartach kredytowych i limitach na koncie. Regularnie spłacałeś raty? Świetnie – bank uzna cię za rzetelnego klienta. Masz opóźnienia w spłatach lub, co gorsza, niespłacone długi? Twoje szanse na kredyt znacznie maleją.
4. Współczynnik DTI – ile procent dochodu stanowią twoje zobowiązania?
Banki często posługują się wskaźnikiem DTI (Debt to Income), który określa, jaki procent twojego dochodu pochłaniają zobowiązania finansowe. Jeśli na raty, czynsz i inne zobowiązania przeznaczasz 40-50% miesięcznych wpływów, bank może uznać, że kolejny kredyt to dla ciebie zbyt duże ryzyko.
5. Forma zatrudnienia i staż pracy – liczy się stabilność
Jak już wspominaliśmy, nie tylko wysokość dochodów, ale też forma zatrudnienia ma znaczenie. Najlepszą pozycję mają osoby na etacie z umową na czas nieokreślony. Przedsiębiorcy i osoby na umowach cywilnoprawnych też mogą dostać kredyt, ale banki wymagają od nich dłuższego stażu i wykazania stabilnych dochodów.
6. Liczba osób na utrzymaniu – jak bank analizuje wydatki gospodarstwa domowego?
Im więcej osób jest na twoim utrzymaniu, tym większe wydatki miesięczne, co bezpośrednio wpływa na zdolność kredytową. Banki analizują, ile wynoszą średnie koszty życia twojej rodziny – duża liczba osób na utrzymaniu może zmniejszyć dostępną kwotę kredytu.
7. Rodzaj i wysokość kredytu – hipoteczny vs. gotówkowy
Kredyty gotówkowe i hipoteczne są oceniane nieco inaczej. Przy kredycie hipotecznym banki stosują bardziej rygorystyczne kryteria, biorąc pod uwagę nie tylko twoje dochody i zobowiązania, ale też wysokość wkładu własnego oraz okres kredytowania. Kredyty gotówkowe są zazwyczaj mniejsze, a ich analiza mniej skomplikowana, ale i tu liczy się twoja historia finansowa.
Dlaczego zdolność kredytowa może być różna w różnych bankach?
To, że jeden bank odrzuci twój wniosek, nie oznacza, że w innym spotkasz się z tą samą decyzją. Każda instytucja finansowa ma swoje własne algorytmy oceny zdolności kredytowej i indywidualne podejście do ryzyka. Niektóre banki są bardziej przychylne osobom prowadzącym działalność gospodarczą, inne wolą klientów na etacie. Różnice mogą wynikać również z polityki kredytowej – jeden bank może akceptować wyższy wskaźnik DTI, a inny stosować bardziej restrykcyjne limity.
Nie bez znaczenia są też aktualne promocje i cele sprzedażowe. Czasami banki, chcąc przyciągnąć nowych klientów, stosują łagodniejsze kryteria oceny, co może sprawić, że w jednej instytucji dostaniesz kredyt bez problemu, a w innej nie przejdziesz analizy. Dlatego zawsze warto porównać oferty różnych instytucji.
Czy instytucje pozabankowe również sprawdzają zdolność kredytową?
Tak, zgodnie z prawem firmy pożyczkowe są zobligowane do sprawdzania zdolności kredytowej – weryfikują klientów w bazach takich jak BIK czy BIG, ale ich podejście jest bardziej elastyczne niż w bankach. Są to zwykle pożyczki krótkoterminowe, np. te na https://www.vivigo.pl/ – udzielane na 30-61 dni – więc perspektywa czasowa, w której klient musi mieć zdolność do spłaty jest krótsza niż w przypadku kredytów spłacanych przez kilka lat. Może się okazać, że nawet jeśli masz drobne opóźnienia w spłatach, nadal masz szansę na pożyczkę – choć może być droższa lub przyznana na niższą kwotę.
Nie wszystkie instytucje stosują te same kryteria oceny, dlatego jedna firma może odrzucić twój wniosek, a inna go zaakceptuje. Warto pamiętać, że niedostateczna zdolność kredytowa w banku nie oznacza, że nigdzie nie dostaniesz finansowania – ale lepiej dokładnie sprawdzić warunki, by uniknąć niespodzianek np. w postaci wysokich kosztów.
Materiał partnera