, której jedną z głównych założeń jest stworzenia spójnego dla całej UE podejścia firm do sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju.){kind=link}
Zarządzanie obszarem ESG wiąże się z implementacją w firmie niezbędnych zasad i regulacji w obszarach środowiska, spraw społecznych oraz ładu organizacyjnego. Powinno odbywać się to na gruncie ogłoszonej w grudniu 2022 r. dyrektywy CSRD (ang. Corporate Sustainability Reporting Directive), której jedną z głównych założeń jest stworzenia spójnego dla całej UE podejścia firm do sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju.
Marcin Stasiak, menedżer ds. ESG, EFL
Do momentu wdrożenia dyrektywy największym problemem w raportowaniu ESG był brak jednolitych standardów i mnogość metodologii. Z jednej strony utrudniało to spółkom przygotowanie takich raportów, z drugiej – uniemożliwiało weryfikację i porównanie podawanych przez przedsiębiorstwa informacji i danych. Implementacja wymogów CSRD nakłada na uczestników rynku, w tym na firmy leasingowe, przestrzeganie wyższych standardów sprawozdawczości o szerszym zakresie, co samo w sobie stanowi niemałe wyzwanie.
Polskie przepisy? Będą, ale później…
Państwa członkowskie miały 18 miesięcy na wdrożenie nowych regulacji i dostosowanie wewnętrznych przepisów do wymogów dyrektywy. W lipcu 2024 r. ten termin minął, a na dziś (końcówka października) Ministerstwo Finansów wskazuje II kwartał 2025 r. jako możliwy termin transponowania CSRD do polskiego prawa. Choć obowiązki sprawozdawcze obejmują firmy stopniowo, w zależności od „progów wejścia” opartych o liczbę zatrudnionych, przychody netto i sumę bilansową w danym roku obrachunkowym (im mniejsze, tym później), to warto podkreślić, że pierwsze podmioty – szacunki mówią o liczbie przekraczającej 3 tys. – będą zobowiązane opublikować raport z danymi za 2024 r. już w nadchodzącym 2025 r.
Brak lub niewystarczające dane
Jednym z podstawowych założeń powziętych przez Komisję Europejską przy wdrażaniu CSRD było to, że osiągnięcie celów zrównoważonego rozwoju wymaga przekierowania przepływów kapitału w stronę zrównoważonych inwestycji. Kapitał jest krwiobiegiem gospodarki, a zatem źródłem zmian w tym zakresie będą banki, ubezpieczyciele i inne instytucje finansowe, od których w pierwszej kolejności wymagano powzięcia działań w kierunku wypracowania mechanizmów ukierunkowanych na zrównoważone inwestycje.
Klienci tych instytucji muszą mieć świadomość, że podmioty zobowiązane już dziś do raportowania ESG będą opierały swoje ujawnienia na danych zgromadzonych w całym łańcuchu dostaw. Oznacza to dla sektora finansowego konieczność pozyskiwania dodatkowych danych od swoich klientów o charakterze inwestycji i danych dotyczących śladu węglowego ilości zużywanej energii. Firmy, także te mniejsze, muszą być świadome, że – mimo braku obowiązku raportowania – mogą zostać poproszone przez swoich kontrahentów o pewne działania ze względu na to, że znajdują się w ich łańcuchu wartości.
Większość tak szczegółowych informacji nie była dotychczas potrzebna firmom leasingowym do podjęcia decyzji kredytowej. Włączenie do wewnętrznych polityk zarządzania ryzykami środowiskowymi oznacza rozszerzenie obecnie funkcjonujących modeli decyzyjnych także o aspekty związane z ESG. Tak istotne zmiany w większych organizacjach wiążą się koniecznością sporych inwestycji, ale także zaplanowania wdrożeń z odpowiednim wyprzedzeniem czasowym. Niemniej istotna jest konieczność jak najwcześniejszego podjęcia przez instytucje finansowe edukacji w tym zakresie i dialogu ze swoimi partnerami biznesowymi. Skuteczność i realne zmiany do osiągnięcia, które zakłada idea zrównoważonego rozwoju, muszą wypływać z powszechności i zrozumienia przez jak najszersze grono uczestników rynku.
Wymogi ESG to lawina nowych regulacji wewnętrznych? Niekoniecznie..
Zgodnie z CSRD przedsiębiorstwa zobowiązane będą do opracowania i wprowadzenia szeregu polityk ESG, które będą weryfikowalne i zgodne z regulacjami. Co istotne, nie oznacza to, że każda firma startuje od zera. Wiele regulacji i dokumentów z obszaru, które obejmują ESG, przedsiębiorstwa mają opracowane i wdrożone. Duże międzynarodowe korporacje już od jakiegoś czasu wymagają od swoich partnerów biznesowych posiadania polityk zgodnych z koncepcją ESG – np. kodeksów etyki w biznesie, polityki zatrudniania, polityki antymobbingowa i innych. Jest to obszar obecny i zauważalny w biznesie już od co najmniej kilku lat, wymagał on natomiast ustrukturyzowania i upowszechnienia.
Raportowanie ESG jest wyzwaniem dla większości podmiotów na rynku, ale paradoksalnie te większe firmy mogą mieć w tym zakresie łatwiej, bo gromadzenie i przetwarzanie danych w korporacjach oparte jest na wystandaryzowanych procesach. W dużych przedsiębiorstwach funkcjonuje najczęściej sprawny system kontrolingu na wielu płaszczyznach, co pozwala nie tylko na zarządzanie dużą organizacją, ale też ułatwia wdrożenie metod pomiaru danych związanych z ESG.
Jakość komunikacji z otoczeniem
Bardzo ważnym aspektem z punktu widzenia reputacji organizacji jest to, aby informacje, jakie firma przekazuje, nie zostały uznane za tzw. greenwashing, czyli informacje błędne, nieprecyzyjne lub nieistotne z perspektywy funkcjonowania firmy w obszarach środowiskowym i społecznym.
Jaka jest recepta na uniknięcie tak poważnego błędu? Podstawa to mieć o czym zakomunikować. Najpierw liczą się więc realne działania podjęte przez firmę w obszarze ESG. Dopiero w drugim kroku należy zadbać o rzetelną komunikację na zewnątrz – informować otoczenie w sposób jednoznaczny i zrozumiały dla odbiorców komunikatu. Należy unikać sformułowań, które koloryzują lub na wyrost zachwalają cechy produktu czy usługi oraz aspekty działań firmy.
Nieuczciwe praktyki stosowane przez firmy próbujące kreować swój wizerunek jako firmy zorientowanej na ekologię, mogą zrujnować wizerunek, co wiąże się nie tylko z utratą zaufania klientów i inwestorów, ale negatywnie odbije się na finansach przedsiębiorstwa.
ESG może oznaczać dla wielu firm nie tylko kolejne obowiązki, ale też realnie pomóc im w zarządzaniu swoim biznesem, ograniczaniu ryzyk itd. Powstanie i wdrażanie polityk ESG pozwalają firmom na identyfikację potencjalnych obszarów poprawy w zakresie ich działań związanych z ochroną środowiska, społeczną odpowiedzialnością i zarządzaniem. Dzięki temu przedsiębiorstwa mogą działać bardziej efektywnie, ograniczając swoje koszty, a jednocześnie zwiększając swoją wartość w oczach klientów i potencjalnych inwestorów.