Rynek pożyczek w 2025 – jak zmieniają się trendy na rynku pozabankowym?
Aż 51% Polaków zadeklarowało, że zamierza więcej oszczędzać w 2025 roku. Co więcej, 45% respondentów w badaniu Barometru Providenta przyznało, że myśli o sfinansowaniu największych zaplanowanych wydatków z oszczędności1. Te dane pokrywają się z najnowszymi wynikami badania „Sytuacja na rynku consumer finance” ZPF, z których wynika, że prawie 48% ankietowanych czerpie środki z poduszki finansowej, kiedy koszty życia wykraczają poza budżet. Niestety, aż 82% gospodarstw domowych ponosi wydatki wyższe niż zaplanowane2. W związku z tym niektóre osoby szukają wsparcia w formie zewnętrznych zobowiązań. Jak nawyki finansowe Polaków wpływają na rynek pożyczek pozabankowych?
Jak Polacy korzystali z pożyczek pozabankowych w I kwartale 2025 roku?
Według analizy ZPF (Związku Przedsiębiorstw Finansowych) instytucje pożyczkowe skupiają się na obsłudze stałych klientów oraz rzetelnie oceniają zdolność kredytową konsumentów, szczególnie nowych pożyczkobiorców, eliminując ryzyko udzielania pożyczek osobom, które nie są w stanie ich terminowo spłacić.
Średnia kwota pożyczki pozabankowej waha się w okolicach 4 tys. zł – przeznaczanych przeważnie na bieżące, nagłe wydatki. Jak podkreśla ZPF, zakupy o wartości kilkuset złotych zostały zagospodarowane przez segment BNPL (Buy Now, Pay Later), czyli płatności odroczonych, natomiast banki preferują udzielanie kredytów i pożyczek opiewających na o wiele wyższe kwoty. Klienci instytucji pozabankowych preferują pożyczanie stosunkowo niewielkich kwot na krótkie okresy. To korzystne podejście z perspektywy pożyczkodawców, ponieważ im dłuższy okres spłaty, tym większe ryzyko opóźnienia w spłatach rat ze strony pożyczkobiorcy.
Warto podkreślić, że wzrost średniej kwoty pożyczki nie oznacza podejmowania impulsywnych decyzji zakupowych przez konsumentów. To pochodna inflacji – klienci instytucji pozabankowych finansują podobne potrzeby, ale muszą wydać więcej pieniędzy na droższe produkty i usługi3.
Jak zmieniał się rynek pożyczek pozabankowych w ostatnich latach?
Portfel kredytów i pożyczek, w tym pożyczek udzielanych przez firmy pozabankowe, osiągnął rekordowy wzrost w 2024 roku. Polacy pożyczyli prawie 250 mld zł, czyli więcej o 32% w porównaniu z 2023 rokiem. Wartość pożyczek pozabankowych wyniosła niemal 22 mld zł (wzrost o 49% rok do roku), aczkolwiek BIK (Biuro Informacji Kredytowej) zwraca uwagę, że pełne raportowanie sektora pożyczkowego do BIK rozpoczęło się dopiero w maju 2023 roku4. Jak podaje ZPF, instytucje pożyczkowe obsługiwały 1,09 mln klientów na koniec 2024 roku. Konsumenci od lat preferują pożyczki krótkoterminowe na dowolne cele. Największy udział w strukturze pożyczek pod względem wartości miały zobowiązania spłacane w ciągu 3 miesięcy, a średnia wartość pożyczki wyniosła 3,7 tys. w 2024 roku5.
Perspektywy rozwoju rynku pożyczek w 2025 roku
Chociaż instytucje pozabankowe udzielają kilkadziesiąt tysięcy więcej pożyczek co miesiąc w porównaniu z poprzednim rokiem, to udział nowych klientów w sektorze pozabankowym utrzymuje się w trendzie spadkowym.
Z jednej strony – mamy do czynienia z wysoką świadomością finansową wśród części konsumentów, którzy najpierw starają się eliminować dziury w budżecie domowym tak, aby skorzystać z produktów finansowych, w tym pożyczek, w ostateczności. Z drugiej strony – wskaźnik odrzuceń wniosków oscyluje na poziomie 75% w każdym miesiącu. To oznacza, że instytucje pozabankowe skutecznie eliminują ryzyko udzielania pożyczek klientom, którzy mogliby wpaść w spiralę zadłużenia ze względu na brak możliwości terminowej spłaty zobowiązań. Pożyczkodawcy koncentrują się przede wszystkim na obsłudze stałych klientów o wysokiej wiarygodności kredytowej.
Stabilnością wyróżnia się także struktura pożyczek pozabankowych w ujęciu ilościowym. Według danych ZPF ponad 2/3 udzielanych pożyczek stanowią zobowiązania finansowe do 4 tys. zł. Ten trend z pewnością utrzyma się w kolejnych miesiącach, ponieważ rynek pożyczek pozabankowych jest zdominowany przez zobowiązania spłacane w ciągu ok. 60 dni. Firmy pożyczkowe udzieliły 468 tys. pożyczek krótkoterminowych w maju br., które stanowiły niemal 88% wszystkich pożyczek. Średnia wartość zobowiązania wyniosła prawie 2,7 tys. zł6. Przeciętna wysokość pożyczki może wzrastać w kolejnych miesiącach ze względu na okresy wzmożonych wydatków na m.in. urlopy, wyprawki szkolne, obchody Wszystkich Świętych czy Bożego Narodzenia.
Mimo że projekcja inflacji przygotowana przez NBP (Narodowy Bank Polski) zakłada, że wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych nie przekroczy 4,5% w br.7, to konsumenci mogą się skłaniać ku pożyczkom ze względu na m.in. sceptycyzm pracodawców wobec podwyżek. Poziom wynagrodzeń jest jednym z najważniejszych czynników makroekonomicznych wpływających na popyt na pożyczki. Aż 50% średnich i dużych firm nie planuje podwyżek inflacyjnych. Ponadto zmalała liczba pracodawców przyznających podwyżki przewyższające poziom inflacji8. W efekcie budżety domowe, mimo niewielkiego wzrostu, pozwalają na zakup mniejszej liczby produktów i utrudniają oszczędzanie.
Wpływ regulacji na rynek pozabankowy
Warto również zauważyć, że na kształt rynku pożyczek pozabankowych coraz silniej oddziałują regulacje prawne oraz nadzór instytucjonalny. Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) od lat prowadzi działania mające na celu zwiększenie transparentności i bezpieczeństwa usług finansowych, co przekłada się m.in. na zaostrzenie wymogów wobec firm pożyczkowych. Z kolei zmiany w ustawie o kredycie konsumenckim, w tym wprowadzenie limitów kosztów pozaodsetkowych czy obowiązek weryfikacji zdolności kredytowej, zmniejszają ryzyko nadmiernego zadłużania się konsumentów. Regulacje te, choć korzystne dla ochrony klienta, sprawiają, że dostęp do pożyczek dla nowych lub mniej wiarygodnych klientów może być ograniczony. Z punktu widzenia rynku, oznacza to większą koncentrację na klientach stałych i wiarygodnych oraz dalszą profesjonalizację usług pozabankowych.
3https://zpf.pl/kondycja-rynku-pozyczkowego-w-polsce-po-i-kw-2025-r-komentarz/
7https://nbp.pl/projekcja-inflacji-i-pkb-marzec-2025/
8https://www.magazynrekruter.pl/podwyzka-inflacyjna-2025-w-praktyce-zasady-kryteria-przyklady/
