Ministerstwo Klimatu i Środowiska pracuje nad rozwiązaniami, które zwiększą odpowiedzialność producentów za odpady i ich dalszy recykling. Stowarzyszenie KUPS, zrzeszające producentów soków i napojów, wskazuje na cztery filary, na których powinien opierać się system depozytowy w Polsce.
Polska stoi przed implementacją prawa unijnego, które nakłada nowe obowiązki w zakresie ochrony środowiska. Jedną z nich jest dyrektywa Single Use Plastics, która określa poziomy selektywnej zbiórki butelek z tworzyw sztucznych – w wysokości 77 proc. do 2025 r. i 90 proc. do 2029 r. Ponadto od 2025 r. wszystkie butelki plastikowe na napoje muszą być wykonane w min. 25 proc. z materiałów recyklowanych, a od 2030 r. w 30 proc. Wcześniej, od stycznia 2021 r., od państw członkowskich będą pobierane opłaty od niepoddanych recyklingowi tworzyw sztucznych.
– Niewdrożenie lub zastosowanie złych rozwiązań spowoduje problemy nie tylko dla polskich producentów soków i napojów, ale także dla polskiego tradycyjnego handlu – tłumaczy Julian Pawlak, prezes Stowarzyszenia Krajowa Unia Producentów Soków (KUPS). W konsultacjach społecznych KUPS przedstawiło cztery filary, na których powinien opierać się system depozytowy w Polsce. Stowarzyszenie proponuje objęcie systemem depozytowym jedynie butelek PET z wyłączeniem opakowań szklanych jednorazowego użytku i puszek aluminiowych. Poziom odzysku szkła w Polsce jest wysoki, podobnie jest z puszkami aluminiowymi. Dlatego zdaniem producentów soków butelki szklane wielokrotnego użytku powinny nadal funkcjonować w systemie kaucyjnym.
Organizacje zwracają uwagę na specyfikę polskiego handlu. W Polsce 40 proc. handlu detalicznego stanowią małe sklepy, które nie mają miejsca na przechowywanie butelek szklanych, a obsługa systemu byłaby dla nich zbyt dużym obciążeniem. Operatorem całego systemu – zdaniem branży napojowej – powinna być spółka non-for-profit, stworzona przez producentów i detalistów. Takie rozwiązania działają efektywnie w innych krajach europejskich, w których system już dawno został wprowadzony. KUPS proponuje, by operator systemu był właścicielem przetworzonego plastiku, co zabezpieczy pod tym kątem potrzeby producentów napojów działających w Polsce. Niezwrócony depozyt powinien być elementem finansującym system depozytowy oraz nie powinien być objęty stawką VAT.
WK