W Sali Kolumnowej Sejmu odbyło się V Ogólnopolskie Forum Rad Pracowników. Organizatorami były Instytut Spraw Obywatelskich i Koalicyjny Klub Parlamentarny Lewicy. RaportCSR.pl i „Raport ESG” objęły wydarzenie patronatem. W debacie panelowej pt. „Prawo o ESG: jak może je wykorzystać rada pracowników?” uczestniczyła Urszula Jóźwiak, prezes Fundacji im. XBW Ignacego Krasickiego. Wydarzenie miało miejsce 15 maja br.
Jak informują organizatorzy, celem Ogólnopolskiego Forum Rad Pracowników jest debata ponad podziałami na tematy ważne dla świata pracy. Forum służy sieciowaniu członków rad, wymianie wiedzy i doświadczeń, a także zwiększeniu obecności rad pracowników w życiu publicznym.
Panelowej debacie z wątkiem ESG przysłuchiwało się około 200 uczestników V Ogólnopolskiego Forum Rad Pracowników. Byli to przedstawiciele rad pracowników, ministerstw, związków zawodowych, organizacji zrzeszających pracodawców, parlamentarzyści, dziennikarze i pracownicy zainteresowani powołaniem rady pracowników w swojej firmie.
W debacie wzięli udział: Urszula Jóźwiak, Prezes, Fundacja im. XBW Ignacego Krasickiego, ekspertka Instytutu ESG; Daniel Kiewra, Ekspert, Forum Odpowiedzialnego Biznesu; Ilona Pietrzak, Wiceprezes, Instytut Spraw Obywatelskich. Moderatorem panelu był Mariusz Ławnik z Instytutu Spraw Obywatelskich.
Uczestnicy debaty dyskutowali m.in. o tym, że czynniki społeczne, zawarte pod literą „S” w akronimie ESG, odnoszą się do sposobu wpływu przedsiębiorstwa na ludzi w jego otoczeniu – pracowników, klientów, dostawców, społeczności lokalne. I zwrotnie – w jaki sposób ludzie mogą oddziaływać na przedsiębiorstwo. Zastanawiali się też m.in., czy działalność rad pracowników w przedsiębiorstwach we współpracy z zarządzającymi może ograniczyć biznesowe ryzyka oraz jak może wyglądać modelowe współdziałanie rad z pracodawcą, które znajdzie swoje odzwierciedlenie w raporcie ESG.
Prezes Urszula Jóźwiak stwierdziła, że rady pracowników są ważnym podmiotem już na etapie przygotowania strategii zrównoważonego rozwoju jako ciało doradcze i głos pracowników. Rady są świetnym źródłem pozyskiwania wiedzy na temat możliwych ryzyk związanych z pracownikami. – A że mamy rynek pracownika i firmy konkurują ze sobą, więc zarządom powinno zależeć na dobrym samopoczuciu pracowników, na dbałości o work-life balance. Istotne są też wartości młodego pokolenia pracowników. Odpowiedzialny zarząd powinien być otwarty na głosy rady, która może podsuwać ciekawe rozwiązania problemów – mówiła ekspertka.
Urszula Jóźwiak ujawniła, że z doświadczeń Fundacji i organizowania już od 15 lat Konkursu „Pracodawca Godny Zaufania” wynika, że firmy działające w Polsce wykonały ogromną pracę w zakresie dialogu z pracownikami. Zmiana podejścia do pracownika i zarządzania kadrami jest zauważalna. Coraz więcej firm włącza pracowników już do samego procesu tworzenia polityki pracowniczej i strategii ESG organizacji.
Lecz, zdaniem ekspertki, kluczową kwestią jest otwartość pracodawcy i rady pracowniczej, czyli autentyczny dialog. Zarząd powinien rozumieć, że rada może podsuwać ciekawe rozwiązania również w obszarze litery „G”, choćby w kwestii statusu sygnalistów czy wdrażania praktyk antykorupcyjnych, że może przekonać pracowników do czasem trudnych decyzji. Ale też rada powinna być otwarta na argumenty kierownictwa. – Rady pracowników, jeśli chcą by ich działalność była dostrzegana, a przez to miała odzwierciedlenie w raporcie ESG, to muszą dawać swoją wartość pracodawcy, w postaci diagnozowania ryzyk, ale też pokazywania rozwiązań możliwych problemów – mówiła Urszula Jóźwiak.
– Pamiętajmy, że w dialogu społecznym w ujęciu stricte prawnym nie ma czegoś takiego jak rady pracownicze, ten dialog jest trójstronny, są rząd, pracodawcy i związki zawodowe – mówił Daniel Kiewra. Ekspert przypomniał o wadze zapisów ESRS S1 i ESRS S2. ESRS S1, jest to standard, którego celem jest określenie wymogów dotyczących ujawniania informacji, które umożliwią zrozumienie istotnych oddziaływań na własnych pracowników. ESRS S2 dotyczy pracowników w łańcuchu wartości. Umożliwiają one określenie faktycznej jakości dialogu społecznego i wpływu interesariuszy na raportowanie.
W przekonaniu Daniela Kiewry należy też pamiętać o wadze Taksonomii, zawierającej treści środowiskowe i prawa człowieka. Natomiast samo niefinansowe sprawozdanie jest w istocie skierowane do interesariuszy, czyli otoczenia regulacyjnego, do urzędów, klientów, do łańcucha wartości. Ma im wykazać, co firma robi w sprawach środowiskowych, społecznych czy zarządcze. Ekspert zakreślił też możliwości rad pracowników w zakresie pozyskiwania informacji. Pokreślił, że kluczowym elementem jest związana z wątkiem współpracy edukacja, zarówno po stronie pracodawcy, jak i pracowników.
Wiceprezes Ilona Pietrzak zauważyła m.in., że w tym roku zaczęła obowiązywać unijna dyrektywa CSRD która zobowiązuje spółki działające na terenie UE do raportowania w zakresie zrównoważonego rozwoju. Obecnie są to spółki notowane na giełdzie i spółki finansowe, jednak wiele firm już spotyka się z wątkami standardów. Tu pojawia się kwestia zapisów ESRS, czyli standardów w zakresie raportowania zrównoważonego rozwoju. – Akronim ESG obejmuje tak naprawdę większość obszarów, w których działają nasze firmy, nasze organizacje – mówiła ekspertka. Jak stwierdziła, to co łączy wszystkie firmy, to rosnąca świadomość, że albo się dostosują do zmian, które niesie ESG i będą nadążać za nowymi trendami, albo zostaną wykluczone z funkcjonującego obiegu.
Ilona Pietrzak stwierdziła też, że rada pracowników jest bardzo silnym narzędziem wpływu. O ile CSR był traktowany często jako narzędzie marketingowe, o tyle w ESG mamy do czynienia z pokrewnymi konkretnymi danymi. Będą one weryfikowane przez biegłych rewidentów, przy czym kluczowym standardem w literze „S” jest wolność zrzeszania się pracowników. Jak stwierdziła, rady pracownicze powinny być partnerem w procesie raportowania. – Firma która raportuje, podchodzi poważnie do rady pracowników, związków zawodowych, zyskuje wiarygodność, staje się autentyczna w tym co wykazuje w sprawozdaniu – mówiła. Rady pracowników mogą stosować profilaktykę w firmie, zapobiegać napięciom, wskazywać co zrobić, aby zaufanie było tak po stronie pracodawcy, jak i pracowników.
V Ogólnopolskie Forum Rad Pracowników organizuje Instytut Spraw Obywatelskich w ramach projektu „Rozwój Centrum Wspierania Rad Pracowników” sfinansowanego ze środków Narodowego Instytutu Wolności w ramach Rządowego Programu Wspierania Rozwoju Organizacji Poradniczych na lata 2024-2025 r.
BM