Czym zajmuje się profiler kryminalny i w jaki sposób jego praca pomaga w ujęciu przestępcy? Jak zostać przedstawicielem tego niecodziennego zawodu? O tym wszystkim opowiedział Jan Gołębiowski, jeden z najwybitniejszych profilerów kryminalnych w Polsce, podczas spotkania online pt. „Rozpracować mordercę”, zorganizowanego przez platformę edukacyjną Akademia Zarządzania i Rozwoju na jej fanpage’u na FB.
Gołębiowski to psycholog kryminalny, obecnie występuje w roli biegłego sądowego. Profiler, autor książki „Umysł przestępcy”, jeden z najbardziej znanych i najwybitniejszych specjalistów pracujących nad profilowaniem sylwetek przestępców w Polsce. Prowadzi też zajęcia ze studentami i organizuje szkolenia poświęcone tej tematyce. Spotkanie
z nim cieszyło się dużym zainteresowaniem internautów – film z wydarzenia obejrzało na FB kilkanaście tys. osób, a ponad 1600 wzięło w nim udział „na żywo”, chcąc poznać tajniki zawodu profilera.
Kim jest profiler?
Jego zadaniem jest określenie możliwych scenariuszy tego, w jaki sposób doszło do przestępstwa, a także określenie profilu psychologicznego, cech, możliwych motywacji sprawcy. Swoją pracę profiler zaczyna od studium wiktymologicznego. Bada styl życia ofiary, nawyki, zwyczaje np. to, czy ofiara była osobą ostrożną, czy może bardziej ufną, czy mogła się bronić. Analizuje, z jakiego powodu sprawca wybrał swoją ofiarę. Rekonstrukcja stanu psychicznego ofiary przed zdarzeniem może też odpowiedzieć na pytanie, czy ofiara mogła np. sama targnąć się na swoje życie, co np. uprawdopodobniałoby wariant samobójstwa.
– Czy ofiara może nam coś powiedzieć? Fizycznie oczywiście nie, ale mogą mówić świadkowie, bliscy ofiary, ślady, rzeczy, które ofiara pozostawiła po sobie. W dzisiejszych czasach częste są też ślady internetowe, np. aktywność w mediach społecznościowych – podkreśla Jan Gołębiowski.
– Praca jest bardzo ciekawa, choć nie wygląda tak sensacyjnie, jak w filmie. Nie biegam po ulicy z pistoletem, a praca głównie odbywa się w głowie, przy komputerze, gdy czytam i analizuję akta – wyjaśnia Gołębiowski. Jego zdaniem, dobry profiler musi umieć myśleć analitycznie, powinien też lubić rozkładać zagadnienia na czynniki pierwsze. Jednocześnie trzeba być też osobą kreatywną, wychodzić ze schematu, umieć budować i uwzględniać wszystkie możliwe, czasem nawet te mało prawdopodobne, wersje zdarzeń. Potrzebna jest sumienność, skrupulatność i rzetelność w wykonywanych zadaniach.
Jak zostać profilerem?
W polskich warunkach do tej pory wszyscy profilerzy są psychologami, pojedyncze osoby bez takiego wykształcenia nie utrzymały się w zawodzie. W USA i Wielkiej Brytanii profilerami często są kryminolodzy – osoby z wykształceniem prawniczym, następnie ukierunkowane na kryminologię. Psycholog ma pewną przewagę nad kryminologiem: wiedzę na temat psychopatologii i ewentualnych zaburzeń psychiczych, a także wiedzę z zakresu procesów motywacji u ludzi. Obecnie coraz więcej uczelni oferuje zajęcia z psychologii kryminalnej czy sądowej, w tym profilowania.
– Najważniejsze to dostać się na praktykę. Gwarantowana ścieżka, to zostać psychologiem policyjnym, zacząć pracę w policji i dołączyć do wyspecjalizowanej komórki psychologicznej – zaznacza Jan Gołębiowski.
Na platformie azir.edu.pl i na profilu Akademii na FB (facebook.com/AZiR.edu/) zamieszczane są filmy z wypowiedziami ludzi sukcesu: znanych menedżerów, przedstawicieli różnych zawodów, a także nauki, kultury i sztuki. Opowiadają oni o swoich studiach, radzą, jaki kierunek wybrać i jak rozpocząć biznes, a także dzielą się refleksjami dotyczącymi swojej kariery. Filmy nagrane specjalnie dla AZiR, można oglądać bezpłatnie. Partnerem strategicznym Akademii Zarządzania i Rozwoju jest Żabka Polska. Partnerem platformy jest również Program Kariera, tworzony przez Polską Radę Biznesu.
KD