Istnieją bardzo duże dysproporcje między dostępem do służby zdrowia dla mieszkańców miast i terenów wiejskich. Rozwiązaniem, które może ułatwić kontakt lekarzy z pacjentami z terenów oddalonych od dużych aglomeracji jest telemedycyna – takie wnioski płyną z debaty „Zdrowie na wsi” , która odbyła się w ramach Kongresu Polska Wieś XXI.
Uczestnicy debaty zgodzili się, że w przypadku mieszkańców wsi kluczowa jest profilaktyka. – Utrudniony dostęp do lekarzy, niższa świadomość, że powinniśmy dbać o zdrowie i badać się sprawiają, że mieszkańcy wsi za późno rozpoczynają diagnostykę i proces leczenia. Aż 25 proc. z nich nigdy nie miało kontaktów ze specjalistą – zwrócił uwagę dr hab. Mirosław Kwaśniewski z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku.
Bardzo dobre rezultaty na wsi dają badania przesiewowe, które na wczesnym etapie mogą zidentyfikować zmiany chorobowe. Instyut Fizjologii i Patologii Słuchu prowadził badania w zakresie wad słuchu u dzieci szkolnych – objętych zostało nimi 300 tys. uczniów. Te badania były realizowane w ścisłej współpracy z Kasą Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.
– Jest potrzeba wprowadzenia na stałe pewnych programów badań przesiewowych. To one mają kształtować pewne postawy prozdrowotne, skłaniać do dbania o swoje zdrowie, skłaniać do zarządzania swoim zdrowiem i uświadamiać, że od nas dużo zależy – także w środowisku wiejskim. Nasze badania wskazały, że dzieci ze wsi i małych miejscowościach mają lepszy stan słuchu od mieszkańców dużych aglomeracji, np. Warszawy. Są w mniejszym stopniu narażone na hałas środowiskowy – podkreślił prof. Henryk Skarżyński, dyrektor Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu.
Medycyna na odległość
Telemedycyna, teleopieka i telerehabilitacja – to jedyne sposoby na wyrównanie szans pacjentów z terenów wiejskich. Bardzo duże doświadczenie w tym zakresie ma Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu. Pierwsze prace badawcze nad systemem zdalnego przeprowadzenia badań, konsultacji i dopasowania systemu implantu ślimakowego zostały podjęte już w 2005 r., a w 2009 r. powstała Krajowa Sieć Teleaudiologii.
– Deficyt lekarzy, specjalistów, pielęgniarek, opiekunów medycznych, fizjoterapeutów i rehabilitantów w całej Polsce sprawia, że mniejsze miejscowości są w bardzo trudnej sytuacji. Do tego dochodzi wykluczenie komunikacyjne – są tereny w naszym kraju bardzo oddalone od dużych miast oraz wykluczenie technologiczne – tylko 60 proc. mieszkańców miast ma dostęp do internetu – wylicza dr hab. Maciej Płaszewski, kierownik Zakładu Rehabilitacji Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie.
Dr n. medycznych, poseł Władysław Kosiniak-Kamysz zaapelował do rządzących do jak najszybszych zmian systemowych, które umożliwią mieszkańcom wsi łatwiejszy dostęp do służby zdrowia.
Mieszkańcy wsi mają szczególnie utrudniony dostęp do ginekologów, stomatologów i psychiatrów. Uczestnicy zaapelowali o zwiększenie uprawnień farmaceutów i pielęgniarek, którzy mogliby wzmocnić służbę zdrowia i wesprzeć lekarzy w procesie opieki nad pacjentami, szczególnie w małych miejscowościach.
Została również podkreślona bardzo duża rola kościoła, który w opinii prelegentów powinien bardzo mocno włączyć się w promowanie profilaktyki i diagnostyki oraz zachęcać mieszkańców wsi do badań mammograficznych, cytologii i kolonoskopii.
Uczestnicy panelu w końcowej rekomendacji zaapelowali o wsparcie rozwoju rozwiązań telemedycznych i opieki na odległość z zastosowaniem najnowszych technologii, jako jedynych skutecznych sposobów na uzdrowienie służby zdrowia na terenach wiejskich.