Na początku grudnia tego roku poznaliśmy wyniki kolejnego Ogólnopolskiego Badania Inwestorów („OBI”), przeprowadzanego rokrocznie przez Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych („SII”). Wśród wielu pytań, które inwestorom SII zadaje co roku, pojawiło się jedno, które przykuło moją uwagę w kontekście III filaru emerytalnego. Brzmi ono: „Jeżeli w ramach reformy moglibyśmy przenieść zgromadzone środki w OFE, to przenieślibyśmy je…”.
Zdecydowana większość inwestorów biorących udział w OBI, bo 55,5 proc., jako miejsce deponowania środków wskazała konto IKE, całkiem sporo, bo 15,1 proc. badanych wskazało konto IKZE, a 18,4 proc. nie wiedziało co zrobić. Pozostałe odpowiedzi są marginalne. W badaniu wzięło udział ponad 4 tys. inwestorów.
Wynik badania otrzymany na tak licznej próbie jest statystycznie istotny. Warto wziąć pod uwagę jasno sprecyzowaną odpowiedź badanych na to pytanie.
Konta IKE/IKZE są częścią składową tak zwanego III filaru, na którym osadzono nasz system emerytalny. Istotną cechą III filaru jest jego dobrowolność. Być może właśnie ta główna zaleta kont IKE/IKZE sprawia, że nie są one masowo wykorzystywanym przez inwestorów produktem, choć widać, że od kilku lat popularność tych rozwiązań rośnie. Są to rozwiązania o specjalnej konstrukcji, dedykowane osobom, które inwestują lub oszczędzają długofalowo, z myślą o emeryturze.
IKE to Indywidualne Konto Emerytalne. Prowadzenie takich kont oferuje wiele instytucji finansowych. Zajmują się tym m.in. powszechne towarzystwa emerytalne (PTE), towarzystwa funduszy inwestycyjnych (TFI), banki, towarzystwa ubezpieczeniowe i domy maklerskie. Przy wpłatach na IKE obowiązuje ustawowy roczny limit wpłat, który wynosi 3-krotność przeciętnego prognozowanego miesięcznego wynagrodzenia na dany rok. W 2022 roku limit ten wynosi 17 766 zł. Niezależnie od tego, gdzie założyliśmy IKE, możemy posiadać tylko jeden taki rachunek. Największą zaletą IKE są korzyści podatkowe, czyli brak konieczności zapłaty 19 proc. podatku od zysków kapitałowych, jeśli wypłacimy środki po uzyskaniu uprawnień emerytalnych oraz dokonaniu wpłat co najmniej w 5 latach kalendarzowych lub dokonaniu ponad połowy wartości wpłat nie później niż na 5 lat przed złożeniem wniosku o wypłatę. IKE nie można dzielić ze współmałżonkiem, ale zebrane na nim środki podlegają dziedziczeniu i nie podlegają podatkowi od spadków i darowizn.
IKZE to Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego. Tu także obowiązują limity wpłat i można posiadać tylko jeden taki rachunek. W 2022 roku limit wpłat na IKZE wynosi 7 106,40 zł oraz 10 659,60 zł dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą. IKZE tym różni się od IKE, że musimy zapłacić 10 proc. zryczałtowany podatek dochodowy w momencie wypłaty środków, które obejmują nie tylko wygenerowany zysk, ale również sumę wpłat. Podatek ten zapłacą również osoby, które odziedziczą środki z IKZE, ale nie zapłacą podatku od spadków i darowizn. Podstawowa zaleta IKZE kryje się jednak w tym, że wpłaty na IKZE możemy odliczyć od dochodu do opodatkowania. W konsekwencji możemy co roku płacić niższy podatek dochodowy lub otrzymywać zwrot od Urzędu Skarbowego. Także w przypadku tego rozwiązania występuje brak konieczności zapłaty 19 proc. podatku od zysków kapitałowych, jeśli wypłacimy środki po ukończeniu 65 lat oraz dokonaniu wpłat co najmniej w 5 latach kalendarzowych.
W ostatnich latach brokerzy obserwują wzrost zainteresowania maklerskimi rachunkami IKE/IKZE. Zazwyczaj przed końcem roku obserwujemy wzmożone zainteresowanie wśród Klientów, którzy chcieliby skorzystać z podatkowych zalet tych rachunków. Z danych publikowanych przez Komisję Nadzoru Finansowego po pierwszym półroczu tego roku(1) wiemy, że instytucje finansowe prowadziły 797 125 kont IKE, z czego 89 818 w formie rachunku maklerskiego. Rachunków IKZE było 463 211, w tym 56 217 jako rachunki maklerskie. Popularność maklerskiego IKE/IKZE powoli rośnie i to zjawisko nie powinno dziwić. Taki rachunek daje możliwość inwestowania w wiele atrakcyjnych rodzajów instrumentów finansowych. Najpopularniejsze to oczywiście akcje czy obligacje, ale zainteresowaniem Klientów cieszą się również certyfikaty inwestycyjne i ETFy.
Noble Securities w swojej ofercie posiada maklerskie rachunki IKE oraz IKZE. Rachunek maklerski IKZE można otworzyć elektronicznie za pośrednictwem strony internetowej www.noblesecurities.pl, jak również, wraz z IKE, rachunek ten można otworzyć w jednym z oddziałów Noble Securities.
Eliza Dąbrowska
dyrektor ds. rozwoju usługi doradztwa inwestycyjnego
w Noble Securities S.A.