Oświadczenie Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego z sprawie przerwania prac nad reprywatyzacją
Polskie Towarzystwo Ziemiańskie wielokrotnie podkreślało, że Polsce potrzebna jest kompleksowa ustawa reprywatyzacyjna, wypracowana w drodze kompromisu ze wszystkimi interesariuszami, procedowana zgodnie z zasadami demokratycznego państwa prawa. Opublikowany w dn. 20 października 2017 r. projekt tzw. dużej ustawy reprywatyzacyjnej tych warunków nie spełniał. Dlatego oświadczenie pana premiera Jarosława Gowina o zaprzestaniu prac rządu nad projektem ustawy reprywatyzacyjnej przyjmujemy bez zdziwienia.
Jednocześnie, deklaracja premiera Gowina wzbudza nasz niepokój, gdyż cofa nasze państwo do roku 2001, gdy weto ówczesnego prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego zamroziło temat reprywatyzacji na kolejne 17 lat, dopuszczając – poprzez brak regulacji – do stanu niepewności prawnej. Jej skutki odczuwamy do dziś.
Z jednej strony są to godne potępienia nadużycia, a z drugiej nieuzasadnione zaniechania organów państwa: sądów, administracji państwowej i samorządowej. Polskie Towarzystwo Ziemiańskie pragnie podkreślić, że tylko powszechna ustawa o restytucji mienia i odszkodowaniach za mienie utracone, wzorowana przykładowo na ustawie AWS z 1999 r. lub na wypróbowanych rozwiązaniach czeskich lub niemieckich, pozwoli na wygaszenie istniejących roszczeń i uwolnienie władzy samorządowej oraz Skarbu Państwa od stanu niepewności prawnej dotyczącego majątku ogromnej wartości, który to stan nie licuje z powagą Rzeczpospolitej.
Od czasu niefortunnego projektu tzw. dużej ustawy reprywatyzacyjnej z października 2017 r., sądy i organy administracji wstrzymują decyzje o zwrotach i rekompensatach, uzasadniając to wycofanym właśnie projektem rządowym. W sytuacji, gdy Państwo Polskie po raz kolejny uchyla się od obowiązku całościowego uregulowania kwestii własnościowych, apelujemy do organów władzy o normalizację sytuacji prawnej w taki sposób, aby słuszne roszczenia rzeczywistych spadkobierców mogłyby być procedowane przez sądy i organy administracji z poszanowaniem prawa i interesów wszystkich stron. W szczególności apelujemy o ujednolicenie oraz odblokowanie orzecznictwa i procedur w tym zakresie.
Powinnością organów państwa jest nie tylko eliminacja nieprawidłowości tzw. dzikiej reprywatyzacji lecz także przywrócenie szans na częściowe chociaż zadośćuczynienie osobom pokrzywdzonym bezprawnymi działaniami komunistycznego reżimu. Jednocześnie, niemal trzy dekady po transformacji ustrojowej, niezmiennie apelujemy o dialog, kompromis i wypracowanie realnego oraz trwałego rozwiązania problemu braku regulacji stosunków własnościowych w Polsce.
Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego