Ludzie prędzej czy później wrócą do biur, bo dobrze funkcjonujący zespół potrzebuje interakcji. To rynek pracy będzie decydował, w jakim kierunku będzie się rozwijał rynek biurowy – mówi Peter Pecnik, HB Reavis Country CEO w Polsce w rozmowie z Agnieszką Bulus-Trando w Biznes INFO.TV
Nasza rozmowa jest nietypowa, bo odbywa się na 43. piętrze Varso Tower. Budynek, w którym jesteśmy, ma być najwyższy w Unii Europejskiej. Skąd wziął się pomysł, aby mierzyć aż tak wysoko?
Nasz pomysł na ten budynek zaczął się od projektu jego parteru. To był nieco zapomniany teren w centrum Warszawy i gdy zaczęliśmy myśleć o idei projektu w tym miejscu, uznaliśmy, że musi tu powstać coś wyjątkowego. Wspólnie z władzami miasta i innymi partnerami doszliśmy do wniosku, że projekt, który tutaj zostanie zrealizowany, powinien stać się punktem orientacyjnym w Warszawie. Stworzyliśmy więc wielofunkcyjny kompleks Varso Place, którego główną przestrzeń stanowią biura, ale w którym znajduje się również hotel NYX, centrum fitnessu, hub innowacji, no i oczywiście Varso Tower, w którym teraz się znajdujemy. Nigdy nie chodziło nam o wysokość, ale o to, aby stworzyć wyjątkowy projekt w tej lokalizacji.
Co poza wysokością i wielofunkcyjnością sprawia, że jest on wyjątkowy?
Tym, co wyróżnia ten budynek spośród innych tego typu nie tylko w regionie CEE, ale także innych w Europie, jest jego powierzchnia, która wynosi 145 tys. m2. Istotna jest również jego lokalizacja, przy ważnym węźle komunikacyjnym: obok Dworca Centralnego, przy miejskich arteriach z dogodnym dostępem do komunikacji. We wszystkich trzech budynkach wchodzących w skład kompleksu pracę znajdzie 12 tys. osób. Obecność hotelu sprawia, że to miejsce będzie funkcjonować zarówno w dzień, jak i w nocy. Zajdzie się w nim również duże centrum medyczne i sportowe. Na parterze zlokalizowana będzie duża przestrzeń handlowa, z której będą mogli korzystać zarówno użytkownicy kompleksu, goście, jak i mieszkańcy sąsiednich budynków. Na samym szczycie powstanie ogólnodostępny punkt widokowy, a na pięćdziesiątym piętrze usytuowana będzie najwyżej położona w Warszawie restauracja, skąd będzie można oglądać panoramę stolicy. Tworzymy projekt, który jest otwarty na miasto i wierzymy, że stanie się jego symbolem, co było naszym celem od początku.
Porozmawiajmy o samej budowie, podczas niej zastosowano najnowsze technologie, m.in. do budowy wind wykorzystywane były roboty. Jakie nowe rozwiązania pojawią się w budynku?
W kompleksie znajdują się unikatowe rozwiązania, jednym z nich są łazienki modułowe. Kompletne, prefabrykowane moduły sprowadzaliśmy od polskiego producenta działającego w północno-wschodniej Polsce. Około 300 takich łazienek zostało zainstalowanych w hotelu NYX. Do budowy wykorzystujemy również najwyższe, dostępne dźwigi. Różnią się one kształtem od typowych żurawi wieżowych i obejmują zasięgiem szczyt wieżowca, czyli wysokość 310 metrów. Na samym wierzchołku umieściliśmy dodatkowy dźwig. Odpowiadając na pytanie, jakie innowacje pojawią się w budynku, warto wspomnieć o technologiach, które są nowoczesne i pomocne w walce z COVID-19. Wejście do wieżowca, korzystanie z wind oraz dostęp do określonych miejsc będzie odbywać się bezdotykowo dzięki aplikacjom mobilnym, a tymczasowy dostęp gościom umożliwią kody QR. Wprowadziliśmy również rozwiązania zwiększające komfort użytkowników budynku. Systemy HVAC najwyższej klasy umożliwią indywidualną regulację temperatury. Będzie można również sterować natężeniem światła, a systemy oświetlenia będą dostosowywać się do pory dnia. Zastosowaliśmy również system Symbiosy by HB Reavis, który pozwala na bieżąco zbierać dane o tym, w jaki sposób konkretna przestrzeń jest wykorzystywana. Umożliwi to pracodawcom i menedżerom łatwiejsze zarządzanie biurową przestrzenią.
Dwie wieże Varso Place są już wynajęte. Jak sytuacja wygląda w przypadku Varso Tower? Na jakie bonusy i udogodnienia mogą liczyć najemcy wieży?
Zarówno Varso 1, jak i Varso 2 są już niemal w całości wynajęte. Toczą się jeszcze rozmowy dotyczące wynajęcia jednego z pięter. Prowadzimy też rozmowy w sprawie wynajęcia Varso Tower. Pandemia skomplikowała zarówno możliwość umawiania spotkań, jak i prezentowania obiektu. Jednak od końca wakacji wróciliśmy do rozmów o wynajmie. Obecnie są one dość zaawansowane. Zwiedzając Varso Tower przyszli najemcy są pod wrażeniem zarówno fasady budynku, widoku panoramy miasta, jak i zastosowanych technologii.
Jakie są wasze dalsze plany w Polsce i całym regionie CEE? Czy pandemia je zmieniła?
COVID-19 to problem nie tylko dla nas, ale również całego rynku. Od czasu, gdy wiosną rozpoczęła się pandemia, naszym priorytetem jest dbanie o bezpieczeństwo zarówno pracowników, jak i partnerów, podobnie jak kontynuowanie budowy. Specjalizujemy się w budowie biurowców na terenie Europy Środkowo-Wschodniej. Jeżeli chodzi o nasze plany, obecnie koncentrujemy się na dużych projektach w Warszawie, gdzie poza Varso Tower realizujemy Forest, duży, zielony kampus biurowy zlokalizowany w pobliżu Galerii Arkadia. Obecnie jesteśmy w trakcie budowy prawie 150 tys. m2 powierzchni pod wynajem. Są to duże i ambitne projekty w skali regionu. Jeżeli chodzi o nasze dalsze plany, szukamy nowych możliwości inwestycji zgodnych z naszą strategią. Wbrew przewidywaniom mogą one pojawić się nawet w czasie kryzysu. Chcielibyśmy tworzyć kolejne znaczące projekty w interesujących nas lokalizacjach. Specjalizujemy się w dużych inwestycjach, nie mamy w planach mniejszych. Czy myślimy o kolejnej inwestycji podobnej do Varso? Nie sądzę, ale chcielibyśmy zaproponować coś równie istotnego, co mogłoby wpłynąć na kształt tego miasta.
Jaki pana zdaniem jest największy atut budynku, w którym się znajdujemy?
Przede wszystkim skala, rozmiar inwestycji, jej wielofunkcyjność, dobry dostęp do środków transportu dzięki centralnej lokalizacji. Znajduje się tutaj większość usług niezbędnych w codziennym funkcjonowaniu firm. We wszystkich trzech budynkach użytkownicy będą czuć się komfortowo. Są one ekologiczne i przyjazne dla środowiska – budynki są precertyfikowane w standardzie WELL. Naszą strategią było skupienie się na użytkownikach kompleksu. Od początku zależało nam na tym, aby wszyscy czuli się w nim komfortowo i bezpiecznie.
Kiedy nastąpi otwarcie Varso Tower?
Planujemy otwarcie na pierwszą połowę 2022 r.
Czy w sektorze nieruchomości czeka nas spowolnienie? Na które segmenty rynku pandemia wpłynie najbardziej, a które tego nie odczują?
Czujemy się ekspertami na rynku nieruchomości biurowych, w którym działamy. Dlatego nie chcę komentować sytuacji związanej z rynkiem mieszkań czy innych sektorów. Na rynku biurowym wiosną wszyscy przeżyliśmy szok, blisko 80 proc. pracowników zostało w domu, biura zostały zamknięte a jedyną formą kontaktu były komunikatory internetowe. Po jakimś czasie okazało się, że nie jest to dobra sytuacja ani dla pracodawców, ani dla pracowników. O ile część zadań można wykonywać zdalnie, to jednak ludzie potrzebują bezpośredniego kontaktu i spotkań, a Internet nie jest do tego najlepszym narzędziem. Wierzymy, że ludzie prędzej czy później powrócą do biur, bo dobrze funkcjonujący zespół potrzebuje interakcji. Z tego powodu rynek biurowy będzie się rozwijał. Czy część osób będzie dalej pracować z domu? Owszem, tak. Czy praca zdalna stanie się bardziej popularna? Prawdopodobnie tak będzie. Mimo to mocno wierzymy w to, że ludzie dalej będą korzystać z biur, być może nie w taki sam sposób jak wcześniej. Potrzebujemy jednak bezpośredniej komunikacji i prowadzenia rozmów niezbędnych do budowania zespołów, a trudno jest to zrobić na odległość. To rynek pracy będzie więc decydował, w jakim kierunku będzie się rozwijał rynek biurowy. Jesteśmy więc optymistami i uważamy, że nie tylko w Warszawie, ale również w innych miejscach rynek powróci do normalności.